افزایش ارزش افزوده محصولات کشاورزی در همدان - دکتر برای تو

بعضی دیگر بر این عقیده اند که ضایعات به مراحل پس از برداشت محصول مربوط می گردد و آن بخش از محصول که در مراحل پس از برداشت به هر دلیلی بلااستفاده یا نامناسب برای بازار فروش باشد، ضایعات تلقی می گردد. ضایعات از چند جنبه به اقتصاد ضربه وارد می نماید: میزان تولید را کاهش می دهد، احتیاج به واردات را افزایش می دهد و نهاده های لازم را برای تولید که به سختی تهیه می شوند، هدر می دهد. این مساله درباره محصولات پرآب بر از اهمیت بیشتری برخوردار است.

• استفاده از سردخانه های پیشرفته

یکی از محصولات مهم و استراتژیک استان سیب زمینی است. همدان با تولید حدود یک میلیون تن سیب زمینی در سال مقام اول کشور را در این زمینه دارد و این محصول بیش از 20 تا 25 درصد تولیدات کشاورزی استان را به خود اختصاص داده است. با توجه به این که سالانه بیش از 25 درصد سیب زمینی به صورت ضایعات از چرخه مصرف خارج می شد و از نظر مالی ضررهای هنگفتی به کشاورزان و کشور تحمیل می کرد، مدیریت صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان طی یک برنامه ریزی از سال 1388 تاکنون 3 پروژه برای کاهش ضایعات و ارزش افزوده سیب زمینی تعریف و پیگیری نموده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان درباره این پروژه به خبرنگاران شرح می دهد: استفاده از سردخانه های بالای صفر درجه ضایعات سیب زمینی را از 25 درصد به زیر 5 درصد کاهش می دهند. این پروژه تمامی شهرستان های تولیدنماینده سیب زمینی مانند بهار، همدان، رزن و شهرستان های دیگر را شامل می گردد که در این راستا تاکنون 67 پروانه بهره برداری با ظرفیت 167 هزار تن صادر شده و 67 طرح سردخانه با پیشرفت فیزیکی 20 تا 95 درصد و پیش بینی ظرفیت 200 هزار تن در حال ساخت است. با این برنامه، وضعیت نگهداری سیب زمینی از حالت بحران خارج شده و در حال حاضر نگهداری آن در استان در وضعیت مناسبی قرار گرفته است و ضایعاتش نیز به شدت کاهش پیدا نموده است.

منصور رضوانی جلال درباره فعالیت های اجرا شده از سوی مدیریت صنایع کشاورزی استان در راستای کاهش ضایعات سیب زمینی می گوید: پیگیری برای ظرفیت سازی بیش از 400 هزار تن سردخانه فنی که علاوه بر حفظ کیفیت سالانه بیش از 80 هزار تن از ایجاد ضایعات سیب زمینی جلوگیری می نماید و بیش از 160 میلیارد تومان درآمد اضافی عاید کشاورزان می نماید، از جمله این فعالیت هاست. وی می افزاید: پیگیری ساخت 3 واحد تولید سیب زمینی از دیگر فعالیت های ماست که علاوه بر جذب بیش از 120 هزار تن محصول تولیدی کشاورزان، ارزش افزوده چندبرابری را در پی خواهد داشت. 2 کیلوگرم سیب زمینی به یک کیلوگرم فرنچ فرایز تبدیل خواهد شد که قیمت فعلی آن 18 هزار تومان است.

رضوانی جلال سورتینگ و بسته بندی سیب زمینی را از دیگر پروژه هایی عنوان می نماید که به منظور کاهش ضایعات سیب زمینی تولیدی استان اجرا شده است و اظهار می نماید: یکی از معضلات اساسی به خصوص در صادرات سیب زمینی نبود سورتینگ و بسته بندی مناسب است که باعث می گردد رقبای ما در منطقه، بازارهای نزدیک صادراتی را از دستمان خارج نمایند. بنابراین با ترغیب و تشویق سرمایه گذاران تاکنون 4 واحد مدرن سورتینگ و بسته بندی سیب زمینی و 2 واحد درجه بندی در مجموع با ظرفیت 75 هزار تن به بهره برداری رسیده است.

رضوانی جلال نتیجه پیگیری برای ساخت 6 واحد سورتینگ و بسته بندی سیب زمینی را که علاوه بر ایجاد ارزش افزوده در بازار خارجی نقش بسیار موثری خواهد داشت، پرداخت 39 فقره تسهیلات به مبلغ 67 میلیارد تومان و معرفی 147 فقره تسهیلات به مبلغ 257 میلیارد تومان برای ساخت سردخانه های فنی سیب زمینی و معرفی 2 فقره تسهیلات به مبلغ 100 میلیارد تومان به منظور ساخت واحدهای تولید سیب زمینی به عنوان دیگر فعالیت های سازمان جهاد کشاورزی استان در این زمینه بیان کرد.

• راه اندازی صنایع تولید

رضوانی جلال می گوید: برنامه سوم مدیریت صنایع کشاورزی راه اندازی صنایع تولید و تولید انواع محصولات مانند فرنچ فرایز، پودر، پوره و مانند این است، اما به دلیل احتیاج به حجم سرمایه گذاری بالا، یافتن سرمایه گذار در این بخش بسیار مشکل است. خوشبختانه در 2 سال گذشته 3 شرکت سرمایه گذار به این برنامه ورود نموده اند که یکی از آنها خارجی است و اجرای یک طرح بزرگ تولید فرنچ فرایز با ظرفیت 40 هزار تن محصول و جذب 80 هزار تن سیب زمینی در سال و پیش بینی سرمایه گذاری 250 میلیارد تومانی در اراضی خورونده شهرستان رزن را در دست پیگیری دارد. 2 طرح دیگر نیز توسط سرمایه گذارهای بومی شهرستان بهار با پیش بینی جذب 40 هزار تن سیب زمینی در حال پیگیری است.

وی درباره مهم ترین مزیت های راه اندازی واحدهای تولید سیب زمینی در استان بیان می نماید: تولید سالانه بیش از یک میلیون تن سیب زمینی در استان و حفظ مقام اول کشور در این زمینه، داشتن سردخانه های نگهداری سیب زمینی به عنوان یک زیرساخت مهم و اساسی در چرخه تولید و تولید سیب زمینی به طوری که در تمامی مراکز تولید سیب زمینی در استان وجود دارند و حضور چند سرمایه گذار آشنا و دارای سوابق کافی در زمینه تولید و بازاریابی محصولات تولید شده سیب زمینی در استان از مزایای راه اندازی این واحدهاست.

• افزایش توان رقابتی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ادامه می دهد: ایران در حال گذار از سنتی به صنعتی شدن است و ناچار محصولاتی مانند فرنچ فرایز به عنوان یک غذای آماده و مغذی در آن از استقبال بالایی برخوردار و روز به روز مصرف چنین محصولاتی در کشور ما رو به افزایش است. وی می گوید: در حال حاضر بزرگ ترین کارخانه های تولید سیب زمینی کشور سیب زمینی مورد احتیاج خود را - به رغم وجود فاصله ای چندین کیلومتری - از استان همدان تهیه می نمایند. بنابراین ایجاد واحد تولید در استان - به دلیل کاهش قیمت تمام شده - توان رقابتی آن واحد را افزایش خواهد داد.

رضوانی جلال بیان می نماید: فاصله کم با عراق و اقلیم کردستان و مرزهای غربی کشور یک امتیاز مهم برای استان همدان است به طوری که بخشی از تولیدات را به راحتی می توان به این کشورها صادر کرد. همچنین، فاصله کم با تهران و مراکز مهم مصرفی کشور یکی دیگر از امتیازات احداث چنین واحدهایی در همدان است. از مزیت های استان برای راه اندازی واحدهای تولید سیب زمینی داشتن فرودگاه، راه آهن، مراکز علمی معتبر و دانشکده صنایع غذایی، آزادراه سراسری، نیروهای متخصص در همه رشته ها، انواع جاذبه های گردشگری و گردشگر در تمام ایام سال، کشاورزان خبره در تولید سیب زمینی و کشاورزی مدرن و مواردی مانند این است.

• کاهش ضایعات سبزی و صیفی

محصولات سبزی و صیفی به دلیل فسادپذیری بالا به تولید سریع احتیاج دارند. از طرفی همدان همیشه قطب اصلی تولید شور و ترشی در کشور محسوب شده و بخش عمده ای از تولیدات آن در این زمینه به سراسر کشور و همچنین عراق، اقلیم کردستان، روسیه و... سایر کشورها صادر می گردد. رضوانی جلال در این باره شرح می دهد: در حال حاضر 85 واحد تولید شور، ترشی و رب با توان تولید 113 هزار و 500 تن محصول و جذب 264 هزار تن انواع سبزی و صیفی مانند خیار و گوجه فرنگی، اشتغال مستقیم 1668 نفر و سرمایه گذاری بیش از 3 هزار میلیارد ریال در همدان وجود دارد و شهرستان های بهار، همدان و ملایر قطب اصلی این فعالیت ها در استان هستند.

وی درباره برنامه های مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی در راستای ارتقای واحدهای تولید سبزی و صیفی می گوید: ساخت ناحیه صنعتی تخصصی تولید شور و ترشی سامن در شهرستان ملایر و راهنمایی تولیدنمایندگان شهرستان به این ناحیه، پرداخت تسهیلات به منظور تبدیل واحدهای سنتی به صنعتی و پاستوریزه، ایجاد تنوع در تولیدات و نیز بسته بندی مانند شیشه، حلب و مانند این، ایجاد زمینه صادرات محصولات تولیدی به خارج از کشور و ترغیب واحدهای تولیدی برای شرکت در نمایشگاه های صنایع غذایی از جمله این برنامه هاست.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اظهار می نماید: بهره برداری از 283 واحد صنایع تبدیلی با توان تولید یک میلیون و 160 هزار و 725 تن محصول و جذب یک میلیون و 531 هزار و 500 تن محصولات خام کشاورزی با اشتغال 3728 نفر و سرمایه گذاری 660 میلیارد تومان با مجوز سازمان جهاد کشاورزی و بهره برداری از 115 واحد صنایع تبدیلی با توان تولید 2 میلیون و 937 هزار تن محصول و جذب 2 میلیون و 985 هزار تن محصولات خام کشاورزی با اشتغال 4511 نفر و سرمایه گذاری 300 میلیارد تومان با مجوز سازمان صنعت، معدن و تجارت از دیگر فعالیت های ما در راستای کاهش ضایعات محصولات کشاورزی است.

وی می افزاید: کلنگ زنی بزرگ ترین کارخانه پوره، آبمیوه و تولید کنسانتره از میوه در شهرستان نهاوند در زمینی به مساحت 5 هکتار با پیش بینی تولید 41 هزار و 500 تن محصول، جذب 150 هزار تن انواع میوه، سرمایه گذاری 1200 میلیارد ریال و اشتغال مستقیم 250 نفر و ساخت بزرگ ترین کشتارگاه مرغ استان در منطقه محروم چورمق رزن با پیش بینی کشتار 6 هزار قطعه مرغ در ساعت، پیش بینی اشتغال 250 نفر و سرمایه گذاری 22 میلیارد تومان دیگر برنامه های ما در این حوزه را شامل می شوند. رضوانی جلال می گوید: همچنین، یاری به صدور مجوزها و کلنگ زنی کارخانه تولید قند نهاوند با سرمایه گذاری 200 میلیارد تومان و توان جذب 500 هزار تن چغندر قند در سال را مد نظر داشته ایم.

• مدرن سازی واحدهای بسته بندی کشمش در ملایر

منصور رضوانی جلال، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان می گوید: تجهیز واحدهای تصفیه و بسته بندی کشمش ملایر به دستگاه سورت لیزری در راستای افزایش کیفی و توان صادراتی محصول کشمش را نیز در برنامه داریم. در حال حاضر بیش از 55واحد تصفیه و بسته بندی کشمش با ظرفیت 85 هزار تن در سال در شهرستان ملایر فعالیت دارند که در 3 سال گذشته 7 واحد مجهز به سورت لیزری شده اند و بقیه واحدها هم در برنامه تجهیز قرار دارند.