چرا روسیه بدنبال میانجیگری میان ایران و آمریکاست؟

به گزارش دکتر برای تو، روسیه از جمله اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد است که در سالیان گذشته نقشی کلیدی در توافق هسته ای با ایران موسوم به برجام داشت و پس از خروج آمریکا نیز ضمن محکوم کردن این کشور از تمامی اعضای برجام خواست به تعهدات خود برای حفظ آن عمل نمایند.

چرا روسیه بدنبال میانجیگری میان ایران و آمریکاست؟

همراه دور زمین باشید و با تور روسیه ارزان از کاخ کرملین دیدن کنید و در شهرهای زیبای مسکو و سوچی گشتی بزنید و خاطرات زیبایی برای خود رقم بزنید.

به گزارش روز آدینه خبرنگار ایرنا از مسکو، به تازگی سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه بار دیگر از مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا دفاع کرد و گفت روسیه حاضر است مقدمات آن را در صورتی که دو طرف تمایل داشته باشند فراهم کند.

یک سال پیش نیز لاوروف در مجمع عمومی سازمان ملل متحد از آمادگی این کشور برای میانجیگری میان ایران و آمریکا گفت بنابراین نمی توان صحبت های اخیر رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه در دانشگاه دولتی روابط بین الملل مسکو (مگیمو) را پیشنهادی جدید خواند اما نزدیکی آن به انتخابات آمریکا و کوشش های روزافزون کاخ سفید برای استفاده از سازو کارهای حقوقی برای نابودی برجام آن هم در مدت زمان کوتاه باقی مانده تا انتخابات باعث شده است که صاحبنظران حساب ویژه ای روی صحبت های اخیر لاوروف باز نمایند.

تهران پیشتر در مواجهه با چنین پیشنهاد هایی موضوع شفاف خود را اعلام نموده است، به طور مثال سید عباس موسوی سخنگوی وقت دستگاه دیپلماسی ایران سال گذشته در خصوص کوشش بعضی کشورها برای میانجیگری میان ایران و آمریکا گفت که شرایط ایران و آمریکا در حالت میانجیگری قرار ندارد چرا که آمریکایی ها رویکرد خصمانه نسبت به ایران اتخاذ نموده اند و ابایی از آن ندارند آنها با موجودیت ایران و ملت ایران مشکل دارند و به نظر نمی رسد که این مشکل و موضوع با میانجیگری حل گردد.

موسوی ادامه داد: البته ما به کوشش کشورها در این زمینه احترام می گذاریم حسن نیت آنها را می ستاییم ولی آنها را ارجاع می دهیم به مقامات آمریکایی. ارجاع می دهیم که آنالیز نمایند که ریشه این مسائل و تنش ها چیست و اگر صحبتی دارند با مقامات آمریکایی مطرح نمایند. ما مواضع خود را در خصوص آمریکا به صورت صریح اعلام نموده ایم و تاکید بر آن داریم که آنها باید دست از خصومت خود با ایران بردارند.

بنظر می رسد بیش از آنکه پیغام روسیه به سمت ایران باشد، واشنگتن را هدف گرفته است و چرا که روسها به خوبی می دانند ایرانی ها برای بازگشت آمریکا به مذاکره شرط گذاشته اند از این رو کوشش روسیه برای بازگشت آمریکا به میز مذاکره و عقب نشینی این کشور از سیاستی که در سه سال و نیم گذشته علیه تهران طی نموده است، اهمیت دوچندانی می یابد بویژه اگر به سخنان اخیر ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه نگاهی بیندازیم که از اعضای دائمی شورای امنیت خواسته بود به همراه سران ایران و آلمان در نشستی اضطراری شرایط برجام را آنالیز نمایند هرچند ترامپ این پیشنهاد را رد کرد.

نگرانی روسیه از برهم خوردن ثبات راهبردی دنیا

بسیاری از صحابنظران در روسیه معتقدند بهترین حالت برای روسیه کاهش توقعات از سوی تمامی طرفین و بازگشتن آمریکا به میز مذاکرات است چرا که اولویت امنیتی روسیه حفظ ثبات راهبردی و جلوگیری از برهم خوردن موازنه راهبردی از سوی آمریکاست که به نظر می رسد کاخ سفید در پشت پرده با نابود کردن برجام آن را دنبال می نماید.

به عبارت دیگر، روسیه به شدت نگران کوشش های آمریکا برای استقرار تسلیحات تهاجمی راهبردی در کنار مرزهای خود است و بارها به واشنگتن در خصوص پیغامدهای استقرار موشک های دارای توانایی حمل کلاهک های هسته ای در نقاط جدید دنیا هشدار داده است.

برای این منظور روسها با آمریکا مذاکره می نمایند و تا به امروز چند دور مذاکرات روسیه و امریکا در مساله ثبات راهبردی بی حاصل بوده است.

نگرانی از گسترش سلاح هسته ای

روسیه بخوبی می داند که با فروپاشی و از بین رفتن برجام که امریکا برای آن کوشش می نماید کشورهای بیشتری بخاطر نگرانی از مقاصد آمریکا یا با دستاویز قرار دادن آن برای دستیابی به سلاح هسته ای کوشش می نمایند.

از این منظر روسها برجام را برای حفظ پیمان منع انتشار سلاح هسته ای یا ان پی تی مهم می دانند.

رئیس جمهوری روسیه ازجمله مقامهای روس است که بارها بر لزوم حفظ برجام و اجرای آن ازسوی همه شرکت نمایندگان ازجمله آمریکا (در دوره قبل از خروج از برجام) تاکید نموده است.

پوتین در یکی از گفت وگوهای تلویزیونی خود، با تاکید بر حمایت از برجام و لزوم اجرای کامل آن، گفت: توافق هسته ای با ایران جلوگیری از انتشار سلاح هسته ای در منطقه را تضمین می نماید.

مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا

بعضی دیگر معتقدند که حفاظت از برجام معنای دیگری هم برای روس ها دارد آن هم مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا که با آمدن ترامپ به کاخ سفید و شعار اول آمریکا یکجانبه گرایی این کشور از شکل پنهان خود خارج شد.

باور عمومی در روسیه بر این است که آمریکا برای اعمال سلطه بر کشورهای دنیا و نظام تک قطبی دنیای مورد ادعایی آمریکا یکجانبه گرایی می نماید.

به عقیده روسها، آمریکا پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی باتوجه به اینکه هیچ رقیب ژئوپلیتیکی برای مقابله با این کشور در عرصه دنیای باقی نماند به یکجانبه گرایی روی آورد و سعی دارد در حل مسائل مهم دنیای فقط دیدگاههای خود را اعمال کند.

دولتمردان روس از این موضوع نگران هستند که مقامهای آمریکایی در هر مساله ای اعم از دنیای یا منطقه ای، فقط به منافع کشور خود توجه دارند و در بسیاری موارد دیدگاههای کشورهای دیگر حتی قدرت هایی همچون روسیه و چین را نادیده می گیرند.

سرگئی تسکوف عضو کمیسیون امور بین الملل شورای فدراسیون (مجلس سنای روسیه) با انتقاد از اعمال تحریم بر ایران از سوی آمریکا و یکجانبه گرایی واشنگتن در خصوص برجام گفت: سیاست فشار که معمولا توسط واشنگتن بکار گرفته می گردد منجر به آن خواهد شد که جامعه دنیای همه مسائل کلیدی را بدون توجه به مواضع ایالات متحده حل و فصل کند.

تسکوف گفت: در عرصه بین المللی نوعی خستگی و ستوه از عدم انعطاف سیاست های آمریکا مشاهده می گردد و واشنگتن نشان می دهد که توانایی برای مذاکره ندارد.

وی درباره فشار آمریکا بر ایران گفت: ایران کشوری نیست که بتوان آن را مجبور به انجام کاری کرد بویژه اینکه تحت فشار تحریم های غیرقانونی قرار گیرد.

مقام پارلمانی روس اعلام کرد: تهران به دقت همه تعهدات برعهده گرفته را اجرا کرد اما چنین چیزی را در خصوص آمریکا نمی توان گفت؛ واشنگتن به صورت غیرقانونی از معامله هسته ای (برجام) خارج شد.

برجام تنها نقطه اشتراک نظر مسکو با تروئیکای اروپایی در مقابل آمریکا

در سالهای اخیر بویژه پس از سرنگونی حکومت ولادیمیر یانوکوویچ در اوکراین که سیاست های نسبتا هوادار روسیه داشت و حکومت غربگرا در کی یف بر سر کار آمد، روابط روسیه و کشورهای غربی ازجمله کشورهای اروپایی هر روز تیره تر از دیروز بوده است هر چند که دو طرف هر از چند گاهی کوشش می نمایند به دلیل منافع اقتصادی دلخوری ها را کنار بگذارند.

اتحادیه اروپا همانند آمریکا چندین بسته تحریم های اقتصادی و اقتصادی در خصوص روسیه وضع نموده است و آلمان و انگلیس نیز هر از چند گاهی به روسیه هشدار می دهند که سطح روابط خود را به دلایل مختلف کمتر خواهند کرد.

اما وقتی موضوع به برجام می رسد مواضع تغییر می نماید چرا که تمامی این کشورها به استثنا آمریکا برجام را فرصتی برای همکاری می بینند.

همکاری میان روسیه و تروییکای اروپایی شامل فرانسه، انگلیس و آلمان پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ماه سال 97 ابعاد گسترده تری هم پیدا نموده است زیرا که این کشورها این بار در یک جبهه در مقابل آمریکا قرار گرفته اند که هرگز سابقه نداشته است.

این اقدامات در کمیسیون مشترک برجام که از سوی اتحادیه اروپا مدیریت می گردد و هر از چند گاهی برای رسیدگی به مسائل پیش آمده در اجرای برجام نشست برگزار می نمایند، دیده می گردد که در نهایت به محکوم کردن اقدامات آمریکا منتهی می گردد.

روسیه در شورای امنیت نیز با تروییکای اروپایی برای حفظ برجام همکاری می نماید به گونه ای که این تعامل طرف های برجام به تازگی مانع از تمدید محدودیت تسلیحاتی ایران و شکست آمریکا در رای گیری برای پیش نویس قطعنامه ای در این زمینه در شورای امنیت شد شرایطی که در داخل آمریکا نیز باعث شد دمکرات ها و حتی چهره های معروف جمهوریخواه آمریکا نیز از سیاست های بین المللی ترامپ به ستوه بیایند.

کوشش برای نشان دادن کرملین به عنوان میانجی گری مورد اعتماد و کشوری صلح طلب

روسیه امیدوار است که به وسیله برجام و اجرای آن بتواند زمینه را برای میانجی گری میان ایران با دیگر کشورهای دنیا بویژه کشورهای عربی و همسایه فراهم کند.

در واقع از نظر روس ها برجام به حل و فصل تنش ها در منطقه یاری می نماید و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که دائما تحت تاثیر القائات واشنگتن و طرح ایران هراسی قرار دارند، امکان برای اطمینان یافتن از مقاصد صلح جویانه تهران را می یابند.

مسکو به این تاثیر مثبت برجام اطمینان دارد و برای این منظور، یک سال پیش طرح امنیت خلیج فارس را پیشنهاد کرد که در صورت اجرا ایران و آمریکا باید مقابل یکدیگر می نشستند.

بنابراین روسیه در صورت موفقیت در این راستا می تواند امیدوار به کسب جوایزی همچون جایزه صلح نوبل برای مقابله با تشدید تنش ها در منطقه و خلیج فارس باشد.

کوشش برای توسعه همکاری های اقتصادی با ایران

مقامهای روس بارها بر عزم کشور خود برای گسترش همه جانبه همکاریها با ایران تاکید نموده اند اما در عین حال مدعی شده اند که تحریم های آمریکا مانعی جدی بر سر راه گسترش همکاری ها با شرکت های توسعه یافته این کشور است.

اگر چه سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه و مذاکره نماینده ارشد هسته ای روسیه بارها بر عزم کشورش برای ادامه همکاری ها با ایران تاکید نمود و گفت که تهدیدهای امریکا به روسیه و چین در خصوص پیغامدهای همکاری با ایران بی اساس است اما در عمل بسیاری از شرکت های عظیم روسیه که در سطح بین المللی پیشرو هستند امکان همکاری با ایران را ندارند و شرکت هواپیما سازی این کشور که تعهد همکاری با شرکت های آمریکایی دارد نمی تواند به ایران هوایپمای مسافربری بفروشد به عبارت ساده تر شرکت های عظیم روسی در صورت همکاری با ایران نه تنها بازار عظیمتر خود در اروپا و آمریکا را از دست می دهند بلکه با کمبود تجهیزات و فناوری که از طرف مقابل دریافت می نمایند نیز روبرو خواهند شد.

یاری به آمریکا برای خارج شدن از باتلاق

بعضی معتقدند که اظهارات اخیر لاوروف و تاکید دوباره روسیه بر بازگشت به میز مذاکره در صورتی که دو طرف آماده آن باشند راه نجاتی تازه پیش روی ترامپ است تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری، وجهه خود را بهبود بخشد و شانس خود برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را افزایش دهد، پیشنهادی که بعید به نظر می رسد مقامات فعلی کاخ سفید گوشی برای شنیدن آن داشته باشند.

آندره سیدوروف رئیس دانشکده سیاست های دنیای دانشگاه دولتی مسکو (ام.گ.او) در این باره به خبرنگار ایرنا در مسکو گفته است: روسیه برای بازگشت فرایند حل مساله هسته ای ایران به حالت اولیه کوشش می نماید و هدف وزیر خارجه روسیه از مذاکره بین ایران و آمریکا نجات برجام است چرا که آمریکایی ها مصمم به نابودی آن هستند.

به گفته وی، روسیه همیشه آمادگی خود را برای میانجی گری بین ایران و آمریکا مطرح نموده است این موضوع تازگی ندارد و لاوروف این پیشنهاد را برای یاری به شروع مذاکرات بین ایران و آمریکا بار دیگر تکرار کرد مخصوصا که تهران و هم واشنگتن پیشتر این راه را امتحان نموده اند.

رئیس دانشکده سیاست های دنیای دانشگاه دولتی مسکو در ادامه سخنانش با بیان اینکه کارزار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در جریان است، گفت: معلوم نیست کدام نامزد انتخاباتی در این دوره به پیروزی می رسد؛ اگر جو بایدن پیروز گردد بعید نیست آمریکا بار دیگر به برجام بازگردد.

وی اضافه نمود: اما در شرایط کنونی دنیای نمی توان در خصوص رویدادها پیش بینی دقیقی ارایه داد. در واقع هیچ اطمینانی وجود ندارد که دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری پیروز نگردد.تحولات در آمریکا از دهه 90 میلادی شروع شد. در سال 2016 بسیاری پیش بینی کردند که هیلاری کلینتون از حزب دمکرات به پیروزی می رسد. کلینتون 2/5 میلیون رای بیشتر از ترامپ آورد اما سیستم انتخاباتی آمریکا به گونه ای است که ترامپ پیروز شد.

سیدروف اعلام کرد: بر اساس نتایج نظرسنجی ها در آمریکا، 60 درصد مردم این کشور از روی نزاکت سیاسی به سوال در خصوص اینکه به چه کسی رای می دهند، پاسخ نمی دهند. به همین دلیل پیش بینی اینکه چه کسی پیروز می گردد، سخت است. به عقیده ما بسیاری از کسانی که می خواهند به ترامپ رای دهند خجالت می کشند این را علنی اعلام نمایند.

رئیس دانشکده سیاست های دنیای دانشگاه دولتی مسکو گفت: روسیه هنوز موضع خود را در خصوص حمایت یا عدم حمایت از بایدن یا ترامپ مشخص ننموده است اما قصدی هم ندارد به ترامپ یاری کند یا مانع انتخاب جو بایدن گردد. بلکه روسیه می خواهد مساله ای (موضوع برنامه هسته ای ایران) را که ترامپ سخت نموده است، آسان کند.

وی توضیح داد: روسیه می خواهد در منطقه خلیج فارسی مساله پیش نیاید که بر وضع مرزهای این کشور (روسیه) تاثیر بگذارد.

مقام دانشگاهی روسیه گفت: هدف این است که فرایند حل مساله هسته ای ایران به حالت سابق بازگردد که همه کشورهای ذینفع ازجمله روسیه، ایران، آمریکا (در گذشته)از آن راضی بودند.

ایوان تیموفییف رئیس برنامه های شورای امور بین الملل روسیه هم به ایرنا گفته است که روسیه برای کاهش تنش ها بین ایران و آمریکا و همزمان کاهش درگیری ها در خاورمیانه و خلیج فارس پیشنهاد مذاکره مستقیم میان دو طرف را بار دیگر مطرح نموده است و پیشنهاد لاوروف برای یاری به مذاکرات بین ایران و آمریکا در راستای طرح روسیه برای امنیت خلیج فارس مطرح شده است.

تیموفییف یاداوری کرد: ممکن است یک هدف دیگر لاوروف برای یاری به شروع مذاکرات بین ایران و آمریکا این باشد که روسیه با ترامپ بهتر می تواند زبان مشترک پیدا کند اما با جو بایدن نامزد ریاست جمهوری از حزب دمکرات آمریکا چنین امکانی وجود ندارد.

به گفته تیموفییف، موضوع اصلی برای روسیه در تامین امنیت منطقه خلیج فارس، جلب مشارکت همه کشورهای منطقه است در حالی که آمریکا مانع چنین همکاری می گردد و کشورهای عربی منطقه را برای دشمنی با ایران تحریک می نماید.

تیموفییف همچنین به کوشش روسیه برای کاهش تنش ها در شورای امنیت اشاره نمود که در هفته های اخیر به دلیل رد قطعنامه پیشنهادی آمریکا به میدان رویارویی تبدیل شده بود.

کارشناس ارشد روس توضیح داد: روسیه می خواهد این تنش ها از بین برود و آمریکا از برجام برای تنش آفرینی و اعمال تحریم های جدید علیه ایران استفاده نکند.

وی اعلام کرد که هرچند که آمریکا در این مساله ناکام شد اما از کوشش های خود دست نمی کشد و این اقدامات، همکاریها را تحت تاثیر قرار داده و امکان توافق درباره مسائل مهم در عرصه بین المللی را از بین می برد.

در مجموع می توان گفت که روسیه به عنوان کشوری که ارتباطات گسترده ای با تهران دارد و در بحرانی همچون سوریه به متحد ایران تبدیل شد از شروط ایران در مقابل آمریکا مطلع است اما با پیش کشیدن موضوع مذاکره میان دو طرف و کاهش تنش ها میان تهران و واشنگتن، به دنبال هموار کردن اهداف خود در عرصه بین المللی و منطقه ای است.

رویه ای که امروز آمریکا در پیش گرفته است قطعا مطلوب کرملین، پکن و حتی بروکسل نیست چرا که آمریکا کوشش دارد به شکل یک جانبه تمامی نتایج و دستاوردهای دنیای را به خاطر منافع خود بر باد دهد از این رو کم هزینه ترین راه برای روسها، حداقل کاهش تنش ها میان تهران و واشنگتن است از این رو روس ها ابایی ندارند که از دو طرف بخواهند از خود خویشتنداری نشان دهند و به میز مذاکره باز گردند.

دور از ذهن نیست که ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه اول مهرماه در نشست مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهادی به همین دلیل پیش روی اعضا بگذارد، او پس از پنج سال میخواهد در یکی از پیچیده ترین دوران سازمان ملل متحد، در مجمع عمومی ایراد سخنرانی کند.

310 310

منبع: خبرآنلاین
انتشار: 28 مهر 1399 بروزرسانی: 28 مهر 1399 گردآورنده: dr4u.ir شناسه مطلب: 1212

به "چرا روسیه بدنبال میانجیگری میان ایران و آمریکاست؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "چرا روسیه بدنبال میانجیگری میان ایران و آمریکاست؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید