کتابی برای دانشجویان و مدرسان آرشیو در حوزه حفاظت از اسناد رقمی - دکتر برای تو

مترجم کتاب درس نامه حفاظت رقمی در محیط های با منابع محدود، آشنایی با طرح های حفاظت از اسناد رقمی مطالعه این اثر را که از سوی انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران منتشر شده است؛ برای متخصصان و مدیران اسناد، دانشجویان آرشیو، مدرسین آرشیو و حفاظت از اسناد رقمی مفید و کاربردی دانست.

محبوبه سادات بیدگلی، مترجم کتاب درس نامه حفاظت رقمی در محیط های با منابع محدود، آشنایی با طرح های حفاظت از اسناد رقمی گفت: این کتاب از سری درس نامه های مشترک طراحی شده از طریق شورای جهانی آرشیو و بنیاد بین المللی مدیریت اسناد (آی.آر.ام.تی) در سال 2016 است که برای استفاده و کاربرد در محیط های با منابع محدود، تدوین شده است.

منظور از محیط های با منابع محدود، محیط های آرشیوی دارای تخصص، مهارت و تجربه محدود در مدیریت و حفاظت از اسناد رقمی است که از جمله سازمان ها و مؤسسات آرشیوی کشورهای درحال توسعه، مؤسسات آرشیوی دانشگاهی، خصوصی و مردم نهاد را در برمی گیرد.

بیدگلی اضافه نمود: در ایران نیز که اسناد رقمی با سرعتی فزاینده درحال تولید است، مقوله حفاظت از این اسناد، هنوز در آغاز راه است و با چالش های اجتناب ناپذیری نیز روبرو است که نیاز به آموزش و برنامه ریزی دارد. این اثر طرح های حفاظت بین المللی و ملی، طرح های پژوهشی و آموزشی مؤسسات دانشگاهی و طرح های راهبردی حفاظت از اسناد رقمی را به اجمال معرفی می کند.

همچنین به چالش های مربوط به حفاظت از اسناد رقمی در کشورهای در حال توسعه می پردازد و گام ها و اقدامات عملی را برای بررسی، برنامه ریزی و اتخاذ راهبرد حفاظت رقمی ذکر می کند؛ همچنین انواع استانداردهای فراداده ای و آرشیوی را معرفی می کند و چگونگی ارتباط با متقاضیان، مدیران ارشد سازمانی و جلب حمایت آنان در حفاظت از اسناد رقمی را بیان می کند.

وی ادامه داد: شورای جهانی آرشیو و بنیاد بین المللی مدیریت اسناد در سال 2016 دو درسنامه برای کاربرد در محیط های با منابع محدود تدوین کردند که هر دو اثر از طریق بنده ترجمه شده که شامل درس نامه حفاظت رقمی در محیط های با منابع محدود، آشنایی با طرح های حفاظت از اسناد رقمی و مدیریت فراداده برای حفاظت از یکپارچگی اسناد رقمی می شود. این آثار سال گذشته ترجمه شده و مراحل پیش از چاپ خود را از طریق انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران طی می کند.

مترجم کتاب درس نامه حفاظت رقمی در محیط های با منابع محدود، آشنایی با طرح های حفاظت از اسناد رقمی گفت: مطالعه آثاری از این دست را به متخصصان و مدیران اسناد، دانشجویان آرشیو، مدرسین آرشیو و حفاظت از اسناد رقمی پیشنهاد می کنم.

بیدگلی در پاسخ به این سوال که بهره مندی از این اثر چه اندازه می تواند به حفاظت از اسناد رقمی کمک کند، گفت: کشورهای پیشرفته مدت زیادی است که در زمینه حفاظت رقمی سرمایه گذاری کرده اند. در کشورهایی با منابع محدود (درحال توسعه) استفاده از فناوری رقمی، نو است؛ اما سامانه های رقمی به سرعت و بدون توجه به مسائل حفاظت، در حال معرفی هستند. این درس نامه برای کمک به متخصصان اسنادی طراحی شده است که روی برنامه های مدیریت اسناد در این شرایط کار می کنند.

وی اضافه نمود: این درس نامه قصد دارد به متخصصان اسناد در مواردی نظیر تشخیص اینکه چگونه طرح های بین المللی مهم می تواند در محیط هایی با منابع محدود (کشورهای درحال توسعه) فهمیده شده و به کار رود، شناسایی مسائل و تعریف راهبرد های بالقوه برای پرداختن به حفاظت رقمی ازجمله چالش های مربوط به داده باز، دولتِ باز و دسترسی به اطلاعات و نیز چگونگی ارتباط مؤثر با ذی نفعان کلیدی درباره مفاهیم حفاظت رقمی، و مسائل و راهبردهای آن، برای جلب حمایت آن ها، و کسب بودجه و منابع مالی لازم برای انجام این کار، کمک کند.

مترجم کتاب درس نامه حفاظت رقمی در محیط های با منابع محدود، آشنایی با طرح های حفاظت از اسناد رقمی در خاتمه گفت: تعداد زیادی از طرح های حفاظت رقمی در دهه گذشته یا پیش تر وجود داشته است که این درس نامه در پی توصیف همه آن ها نیست. بسکمک از آنها بر پژوهش و تهیه استانداردها و راهنماها متمرکزند و از شبکه ای سازی و تبادل اطلاعات پشتیبانی می کنند. برخی از طرح های دیگر، بین رشته ای هستند. هدف آن است که به متخصصان اسناد در درک زمینه ای که طرح ها در آن ایجاد شده اند و گرایشی که دارند، کمک شود؛ به طوری که بتوانند از آموخته ها و ابزارهای موجود به بهترین شکل استفاده کنند.