چرا ضیغم الدوله دستور دوختن دهان فرخی یزدی را صادر کرد؟ - دکتر برای تو

به گزارش خبرنگاران، حالا این زندان که تنها زندان تاریخی یزد است به محور گردشگری ادبی شهر جهانی یزد تبدیل شده ولی برخی مسائل مانند مرمت های غیراصولی باعث شد تا بخش عمده ای از این زندان که بخشی از هویت تاریخی این دیار را به دوش می کشد، از بین برود.

البته همچنان بخش های باقی مانده این بنای تاریخی که قطعاً شاهد شکنجه و اسارت چهره های شاخصی از این دیار بوده، نیازمند مرمت اساسی است و تا زمانی که مورد ترمیم قرار نگیرد قطعاً نمی تواند به عنوان بخشی از محور گردشگری ادبی فرخی یزدی، درهای خود را به روی گردشگران و عموم علامندان بگشاید.

سید مصطفی فاطمی مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد با بیان این که زندان شهربانی تنها زندان تاریخی یزد و بخشی از ارگ حکومتی یزد محسوب می شود، در گفت وگو با خبرنگاران اظهار می کند: این بنا که به عنوان بخشی از ارگ حکومتی بجا مانده است، در زمانی حتی قبل تر از دوره صفویه و در زمان شاه یحیی حاکم دوره آل مظفر به عنوان بخشی از شهر یزد(نارین قلعه یزد) شکل گرفته و در زمان قاجار به شکل زندان درآمده که البته در زمان پهلوی شکل امروزی را به خود گرفته است.

وی با بیان این که اصل این بنا احتمالا قدمتی بیش از 700 سال دارد، تصریح می کند: این بنا در دوره های متعدد به عنوان بخشی از ارگ حکومتی به شمار می رفته و بعدها تخریب و دوباره در دوره امیرچقماق مرمت شده و تقریباً بنای اصلی، باقی نمانده است اما دیوار حصار ارگ حکومتی که در پشت زندان واقع شده، قدمتی بیش از 700 سال دارد.

این مسئول با اشاره به این که بنای مذکور در دوران متعدد کاربرد زندان داشته است، اضافه می کند: این مکان مطابق اشارات تاریخی در نزدیکی دیوان خانه که همان اداره میراث فرهنگی کنونی و بخشی از ارگ حکومتی یزد است، یاد شده است.

وی در رابطه با محکومیت فرخی یزدی در این زندان قدیمی، تصریح می کند: به احتمال زیاد اشخاص معروف دیگری نیز در طول تاریخ در این زندان به اسارت افتاده اند که فرخی نسبت به بقیه از شهرت بالاتری برخوردار بوده است.

فاطمی اضافه می کند: زمانی که فرخی اشعار تندی را نسبت به حاکم وقت یزد می سراید، وی را در دارالحکومه که در مکان فعلی اداره کل میراث فرهنگی بوده است، به فلک می بندد اما از آنجایی که فرخی در میان شکنجه نیز زبان به ناسزاگویی می گشاید، حاکم وقت یعنی ضیغم الدوله دستور دوختن لب های او را می دهد و با آمدن خیاط باشی این اقدام میسر می شود.

وی از زندانی شدن فرخی در زندان شهربانی یاد می کند و ادامه می دهد: زمانی که شکنجه به سرانجام می رسد، فرخی یزدی را در زندان شهربانی به اسارت می گیرند اما مادر فرخی به مسجد می رود و مردم را فرامی خواند لذا مردم در آن روز مغازه ها را می بندند و در تلگراف خانه تجمع می کنند و تلگرافی را به وزیر داخله می نویسند که البته حاکم آن را تکذیب می کند ولی سرانجام به علت تجمع مردم، فرخی را در مقابل ارگ حکومتی پس از یک روز زندانی شدن، تحویل می دهد.

مدیرکل میراث فرهنگی یزد از اهمیت این زندان در هویت تاریخی یزد یاد و خاطرنشان می کند: بخش هایی از تنها زندان تاریخی یزد مانند یادگاری های دیوارها، اتاقک های انفرادی و شکل ساختار زندان در چند سال گذشته به دنبال مرمتی غیراصولی و بدون شناخت دچار تخریب شده و از بین رفته است.

وی با تاکید بر این که تاریخ تبدیل این بنا به زندان هنوز مشخص نیست، می گوید: مرمت این بنا برعهده نیروی انتظامی است ولی پس از مرمت به عنوان بخشی از محور گردشگری ادبی در نظر گرفته خواهد شد.

البته سرهنگ محمدرضا مزیدی معاون اجتماعی نیروی انتظامی یزد از تبدیل این زندان به موزه نیروی انتظامی خبر می دهد و به خبرنگار خبرنگاران می گوید: در حال حاضر اعتبار کافی جهت مرمت تنها زندان تاریخی یزد فراهم نیست و مرمت این بنا به همکاری اداره کل میراث فرهنگی یزد نیاز دارد.

وی ادامه می دهد: هنوز کاربری آینده این زندان مشخص تکلیف نشده ولی در عین حال نیز اداره کل میراث فرهنگی در این رابطه همکاری لازم را نداشته است.

به گفته مزیدی، این زندان که در گذشته به عنوان محلی گردشگری مدنظر بوده، مقرر شده که با کاربری موزه نیروی انتظامی مرمت شود.