معرفی مصطکی و خواص درمانی آن - دکتر برای تو

نویسنده: صمصام صانعی

مصطکی شیرابه زرد رنگی به صورت قطرات کوچک است که از ساقه و شاخه های درختچه ای ترشح می گردد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به درختچه مولد مصطکی اشاره شده است.

نام علمی:

Pistacia lentiscus L.، نام فرانسه درختچه Lentisque، نام فرانسه مصطکی Mastic، نام انگلیسی درختچه Mastic tree و نام انگلیسی مصطکی Mastic می باشد. نام های دیگر مصطکی به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، رماس، رماست، کِیَه، مصطکی، مصطکی رومی، کندر رومی، مستکی و علک رومی نامیده شده است. برای بیماری های سینه، درد کبد و طحال ناشی از سرماخوردگی، سرفه، نفخ معده و روده، درد مفاصل، بیماری های قارچی و سوزش و ترش کردن معده هم مفید است.

تیره گیاه:

پسته Anacardiaceae

نوع گیاه:

درختچه

مشخصات ظاهری درختچه:

درخت یا درختچه ای است به ارتفاع حدود 3 متر گاهی موارد بیشتر با شاخه های ناهموار، برگ های آن همواره سبز و ناخزان، مرکب از حدود 12 زوج برگچه و یک برگچه انتهایی هم در برگ های آن دیده می گردد. در طول زمستان برگ ها رنگ سبز تیره شفاف پیدا می نمایند. گل های آن دو پایه در ابتدا سبز ولی به تدریج قرمز رنگ می شوند. میوه اش مدور، قرمز، کوچک و پس از رسیدن سیاه رنگ می گردد.

مشخصات ظاهری مصطکی:

عصاره زرد رنگی است که به شکل قطراتی کوچک خود به خود از ساقه و شاخه های درختچه مصطکی به بیرون ترشح می گردد و پس از مدت کوتاهی که در مجاورت هوا قرار می گیرد منقبض یا سفت می گردد. در برخی مواقع بر اثر تیغ زدن یا ایجاد شکاف بر ساقه و شاخه های درخت مصطکی هم عصاره زرد رنگ به بیرون ترشح می گردد. مصطکی که در بازار عرضه می گردد به صورت قطعات اشکی، بیضی شکل، سفت، کوچک، زرد رنگ، نیم شفاف و معطر می باشد وقتی آن را بجوید زیر دندان نرم شده و طعم معطری احساس می گردد.

طبیعت مصطکی:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن نسبتاً گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی درختچه:

در سرتاسر نواحی مدیترانه ای انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در مصطکی:

اسانس، ماستی سیک اسید، ماستی کولیک اسید و ماستیکورزن در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

مصطکی

نحوه مصرف:

معمولاً به صورت جویدن، بلع، مزه مزه کردن و حل کردن در آب جوش استفاده می گردد.

خواص درمانی:

تقویت نماینده لثه ها و مقوی، تقویت نماینده اعضای رئیسه بدن نظیر معده، کبد، قلب، کلیه و دماغ و مسکن سردردهای سرد، تقویت نماینده حافظه و استحکام بخش لثه و دندان ها، باعث رویانیدن گوشت تازه لثه و مسکن درد دندان، خوشبو نماینده دهان و آرام نماینده سرفه های سرد، خلط آور و بندآورنده خونروی از سینه، قبض نماینده و ضد اسهال، قطع نماینده اسهال اطفال موقع دندان درآوردن و تحلیل برنده ورم های حاصل از شکستگی یا جابه جا شدن استخوان ها، محرک و ادرارآور می باشد. ضمناً برای بیماری های سینه، درد کبد و طحال ناشی از سرماخوردگی، سرفه، نفخ معده و روده، درد مفاصل، بیماری های قارچی و سوزش و ترش کردن معده هم مفید است.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون