ماهی خاویاری؛ تولیدکنندگان مروارید سیاه دریای خزر - دکتر برای تو

ماهی خاویاری چند نوع است؟

ماهیان خاویاری هم در آب شیرین و هم در آب شور یافت می شوند. تقریباً 27 گونه از این ماهی ها در جهان وجود دارند که متعلق به دورهٔ کرتاسه (65 تا 145 میلیون سال پیش) هستند.

• سر آن ها به شکل زره پوش بوده و دهان شان بدون دندان و همراه با حسگرهای عصبی است.
• بدن آن ها براق، قهوه ای یا خاکستری بوده، صفحات استخوانی در پایین بدنشان است و دمی شبیه به کوسه دارند.

انواع ماهی خاویاری از بزرگ ترین گونه های ماهی ها هستند به طوری که طول آن ها می تواند به 7 متر نیز برسد. شش گونه از ماهیان خاویاری ایرانی در دریای خزر شناسایی شده اند که در ادامه به بعضی از مهم ترین آن ها می پردازیم:

• بلوگا (Huso huso)؛
• قره برون یا آسترا (Acipenser persicus)؛
• ماهیان خاویاری روسی (gueldenstaedti)؛
• ماهیان خاویاری شیپ (nudiventris)؛
• ماهیان خاویاری سوورگا (Stellatus) ؛
• ماهیان خاویاری استارلت (A. ruthenus)

ماهی بلوگا (Huso huso)

ماهیان خاویاری بلوگا یا فیل ماهی در دریاهای سیاه، خزر و آزوف زندگی می نمایند و جزء بزرگ ترین ماهی های آب شیرین هستند. ذخایر جهانی بلوگا طی 60 سال گذشته 90 درصد کاهش یافته و به عنوان یک گونهٔ به شدت در معرض خطر در فهرست قرمز IUCN ثبت شده است و به وسیله CITES محافظت می گردد. بلوگا که حدبیشتر وزن آن به 1000 کیلوگرم می رسد، گران قیمت ترین گوشت و خاویار را فراوری می نماید. بلوگا دارای گوشت خوراکی است که طعم آن شبیه به اره ماهی است.

قره برون یا آسترا (Acipenser persicus)

زیستگاه اصلی قره برون که خاویار معروف آسترا را نیز فراوری می نماید، آب های ساحلی دریای خزر در ایران بوده؛ به همین علت این گونه به ماهیان خاویاری ایرانی نیز معروف است. از نظر ارزش غذایی و مالی در جهان در رتبهٔ دوم قرار داشته و نسبت به سایر گونه های ماهیان خاویاری طول عمر بیشتری نیز دارد. بدن قره برون کشیده و باریک بوده و رنگ آن روشن تر از ماهیان خاویاری روسی است.

صفحات استخوانی آن کوتاه تر از تاس ماهی روسی است و طول سرش از بدنش فشرده تر است. ماهیان خاویاری ایرانی آندروموس است؛ یعنی برای تخم ریزی از آب شور به آب شیرین مهاجرت می نماید.

ماهیان نر در دریا در سن 8 تا 10 سالگی و ماده ها در سن 10 تا 12 سالگی بالغ می شوند. طول تقریبی ماهی پرورشی قره برون در زمان بلوغ حدود 3/1 متر و مقدار تخم ریزی آن 12 تا 15 درصد وزن بدنش است.

ماهی سوروگا (Acipenser Stellatus)

ماهی سوروگا پراکنش زیستی گسترده ای در دریای خزر، دریای سیاه، دریای آزوف و در بسیاری از انشعابات این دریاها دارد. سوروگا که در ایران با نام اوزون برون نیز شناخته می گردد، با طول تقریبی 18/2 متر با حدبیشتر وزن 54 کیلوگرم، حدبیشتر 35 سال عمر می نماید. سن تخم گذاری در این گونه بین 6 تا 28 سال و به طور میانه 11 تا 16 سال است. میانگین وزن ماده ها 12-11 کیلوگرم و نرها 7-6 کیلوگرم است. برخلاف سایر گونه های ماهیان خاویاری، A. stellatus در لایه های میانی و بالایی آب یافت می شوند.

گوشت این ماهی نیز مانند انواع ماهی خاویاری گران قیمت است و آن را به صورت کبابی، سرخ شده، آب پز یا دودی مصرف می نمایند.

گوشت ماهی خاویاری چه ویژگی و خواصی دارد؟

گوشت انواع ماهیان خاویاری لذیذ و سرشار از انواع ویتامین ها و مواد مغذی ضروری بدن است. جدول زیر ارزش تغذیه ای 85 گرم از گوشت ماهی خاویاری را نشان می دهد؛

گوشت ماهیان خاویاری سرشار از ویتامین های گروه B، فولیک اسید، کولین، A، رتینول، ریبوفلاوین، نیاسین، مواد معدنی کلسیم، سدیم، پتاسیم، سلنیوم، آهن، منیزیم، انواع اسید چرب، انواع پروتئین و اسیدهای آمینه است.

نحوه سرو ماهی خاویاری به چه صورت است؟

گوشت ماهی خاویاری را می توان مانند سایر ماهی ها به شکل دودی یا معمولی تهیه کرد. بعضی افراد طعم دودی را ترجیح می دهند، اما سرخ شدهٔ آن نیز طعم لذیذی دارد. بافت و استحکام آن نزدیک به بافت گوشت لابستر یا خرچنگ است. بافت گوشت انواع ماهی خاویاری متراکم تر و آبدارتر است و طعم آن شبیه گوشت ماهی های دیگر نیست، با این حال، بعضی معتقدند مزهٔ آن شبیه طعم بیشتر ماهی های آب شیرین است.

گوشت این ماهی ها سفید، چرب و پوسته پوسته است که اگر با مقداری کره آغشته گردد، ترکیب خوش طعمی خواهد شد. گوشت ماهیان خاویاری بزرگ تر را می توان به صورت استیک برش داد و کباب کرد. ماهی خاویاری به خوبی مرینیت می گردد و حتی می توان آن را به صورت خام نیز مصرف کرد.

چگونه می توانیم ماهی خاویاری مورد نظر خود را بخریم؟

ماهی خاویاری نسبت به سایر ماهی ها گران تر است، به همین علت یافتن گوشت ماهیان خاویاری در بازار آبزیان کمی سخت است؛ اما با این حال، در بعضی از فروشگاه ها و سایت های معتبر در دسترس هستند. برای خرید ماهی خاویاری باید به سراغ معتبرترین فروشندگان و فراورینمایندگان بروید. فراورینمایندگان معتبر زیادی در ایران این گونه ها را در مزارع خود پرورش می دهند و گوشت آن ها را بعد از فیله کردن به صورت بسته بندی های بهداشتی به بازار عرضه می نمایند. باهوخاویار یکی از معتبرترین برندهای فراورینمایندهٔ گوشت ماهی خاویاری است که مرغوب ترین محصولات را به بازار عرضه می نماید. برای خرید این محصول می توانید به نمایندگی ها و سایت این مجموعه مراجعه کنید.

نتیجه گیری

ماهیان خاویاری به علت گوشت و خاویار خود از اهمیت مالی برخوردار است. این گونه ها از مهم ترین و ارزشمندترین گونه های ماهیان دریای خزر هستند. گوشت ماهی خاویاری سرشار از پروتئین، اسید های چرب ضروری، ویتامین ها و مواد معدنی لازم است. در حال حاضر برترین و باکیفیت ترین گوشت ماهی خاویاری به وسیله برندهای معتبر در فروشگاه ها عرضه می گردد.