روستای خورهه محلات؛ محل تولد خورشید - دکتر برای تو

شهر محلات، مرکز گل ایران است و یکی از شهرهای استان مرکزی به شمار میرود. اگر در روزهای گرم سال قصد سفر به مکانی خوش آب وهوا را دارید، این شهر می تواند مقصدی مناسب باشد تا هم در چشمه های آب گرم و معدنی آن جانی تازه کنید و هم از جاذبه های تاریخی و طبیعی آن تماشا کنید. علاوه بر این می توانید با سر زدن به دهکده گل و با خرید گل و گیاه، آپارتمان و خانه تان را تزیین کنید.

یکی از جاهای تماشای محلات، روستای تاریخی و باصفای خورهه است که با داشتن آثار تاریخی مهم و باارزشی چون معبد خورهه، مقصدی مجذوب نماینده و بکر برای بازدید محسوب می گردد. پیشنهاد می دهیم در سفر به این شهر حتماً از آن تماشا کنید.

با خبرنگاران در سفر به استان مرکزی و هلند ایران همراه باشید تا روستاگردی به یادماندنی را در خورهه تجربه کنید.

آنچه در سفر به روستای خورهه باید بدانید:

• روستای خورهه کجاست؟
• چرا به این روستا، خورهه می گویند؟
• خورهه، روستایی تماشای
• جاهای تماشای خورهه
• اقامت در روستای خورهه
• چگونه به روستای خورهه برویم؟
• جاهای تماشای محلات

روستای خورهه کجاست؟

محلات از شهرهای استان مرکزی است که در جنوب شرقی آن واقع شده است. این شهر از سمت شمال به قم و آشتیان، از طرف جنوب به اصفهان و گلپایگان، از طرف غرب به خمین و اراک و از طرف شرق به دلیجان منتهی می گردد. محلات با داشتن مزارع بزرگ پرورش گل، به هلند ایران و شهر گل ها معروف شده است و دارای دارای منابع متعدد و غنی معادن سنگ زینتی، معادن سنگ تراورتن و مرمریت است که از لحاظ کیفیت در جهان کم نظیر است و در سفر به این شهر، در نقاط مختلف این معادن را خواهید دید.

از مکان های گردشگری محلات، روستای باستانی و تاریخی خورهه است که در شمال شرقی آن و بین روستاهای دودهک ورین و آب گرم و در میان ارتفاعات هفتاد قله خورزن، سنگ تراش و طایقان نهاده شده است. فاصله خورهه تا محلات حدود 45 کیلومتر است و در بخش مرکزی این شهر واقع شده است.

چرا به این روستا، خورهه می گویند؟

معنای واژه خورهه را باید در اوستا جستجو کرد. در اوستا خورهه به معنی محل برآمدن خورشید بوده و کلمه خور هم به معنی خورشید و آفتاب و بعلاوه عمارت ییلاقی به کار رفته است.

خورهه، روستایی تماشای

خورهه روستایی که در مطنقه ای کوهستانی با آب و هوایی مطبوع و دل انگیز واقع شده است که در فصل بهار و تابستان مقصدی مناسب برای گردشگران است. مردمان این روستا فارس زبان هستند و بیشتر ساکنان فعلی روستا را افراد مسن و سال خورده تشکیل می دهد. خاک حاصل خیز خورهه برای کشت گیاهان دارویی مانند گل گاوزبان، پونه، شاتره، آویشن، خاکشیر، بومادران، اسپند، خارشتر و گون مناسب است که برای درمان بسیاری از بیماری ها مفید هستند.

سوغات این روستا کرس بافی است و انواع قالی و قالیچه های کوچک در طرح های روستایی و انواع جوراب های پشمی و کرباس بافی از سوغات آن محسوب می گردد. نان شاته، نان معروف روستا است که با سبزیجات معطر خاصی پخته می گردد.

فتیر، شیری و آش های جو، بی بی سه شنبه، دوغ، شیر یا ترخینه شیر و غذاهایی مثل آبگوشت، کالجوش، اشکنه، خورشت کرفس، خورشت کنگر و بامیه، خشکبار، انگور و انواع لبنیات از خوراکی ها و غذاهای خورهه است.

در این روستا جاذبه های تاریخی و طبیعی متعددی وجود دارد که در ادامه با آن ها آشنا می شوید.

جاهای تماشای روستای خورهه

معبد خورهه

تماشایی ترین و تماشای ترین جاذبه شهر محلات معبد خورهه و ستون های سنگی آن است که زینت بخش خورهه هستند و شما می توانید از آن در کنار سایر تماشای های این روستا بازدید کنید. در بدو ورود به منطقه خورهه، ستون های بلند قامت این معبد باستانی و شگفت انگیز را از دور نمایان است. این محوطه تا به امروز چندین بار مورد کاوش های باستان شناختی و پژوهش نهاده شده است و از آن شواهدی از دوران سلوکی، اشکانی، ساسانی و دوران اسلامی به دست آمده است.

معبد خورهه یادگاری از دوران پادشاهی اشکانیان است که دارای دو ستون سنگی و بلند به ارتفاع حدود هشت متر است. در ساخت ستون های خورهه، سنگ هایی معدنی از معدن سنگی که در شمال غرب آن و در فاصله 500 متری واقع شده است، استفاده شده است. جنس این ستون ها از سنگ تراورتن است و به صورت شش قطعه روی هم سواره شده اند. فضاها، اتاق ها، راهروها و ایوان به همراه 12 ستون بخش های مختلف معبد را تشکیل می دادند که از این ستون ها همین دو ستون به جای مانده است. در زمان ساسانیان نیز این بنا همچنان مورد استفاده نهاده شد و در آن ساخت و سازهایی انجام شد و در دوره اسلامی و در ایلخانان نیز به گورستان بوده است.

سنگ نوشته

سنگ نوشته ای از دوران سلجوقی در نزدیکی خورهه وجود دارد که قدمت آن به دوران سلجوقی می رسد. مکان اصلی این سنگ نوشته، در کنار رودخانه قم رود است که از کنار این روستا می گذرد.

چشمه وزوان یا چشمه شوره

در روستای خورهه چشمه ای به نان وزوان وجود دارد. این چشمه در شمال معبد خورهه و آب آن سنگ ساز و غیر قابل شرب است. از نزدیکی محوطه خورهه نیز یک رودخانه گذر می نماید که از رشته کوه های طایقان سرچشمه می گیرد.

غارشاه بلبل

یکی از غارهای روستای خورهه شاه بلبل نام دارد که بین این روستا و دلیجان واقع شده است. این غار دارای چشمه ای کم آب است و از نظر مذهبی برای اهالی منطقه غاری مقدس به شمار می آید و بعضی از مردم همراه با خانواده نذورات و قربانی های خود را به پیرامون این غار می برند و در آنجا بین نیازمندان تقسیم می نمایند. نزدیک این غار مجسمه ای وجود دارد که اهالی منطقه به آن نام عمره یا عمرو داده اند. عوامل طبیعی مانند باد و باران تا حد زیادی موجب فرسایش این مجسمه است.

غار سوراخ گاو

در شمال غربی روستا و در کوه سوراخ گاو نیز غاری به همین نام واقع شده است. این غار دارای شکاف های متعددی است که عبور از آن سخت است و در انتهای آن چشمه ای کم آب جریان دارد. گفته می گردد که در گذشته سوراخ گاو، پناهگاه مردمان محلی در برابر حمله عشایر لر بوده است و اهالی روستا اشیای قیمتی را در این مکان مخفی می کردند.

امامزاده خورهه

در شرق معبد خورهه بنای امامزاده خورهه واقع شده است و در اطراف آن سنگ ها و قبور فراوانی موجود است که از جمله دو سنگ قبر برجسته مکعب مستطیل با تصویر سرو بلند و کتیبه هایی در طرفین آن، مربوط به سال 1031 و 1034 هجری قمری است. این امامزاده گنبدی مخروطی دارد و سقف آن تیرپوش است.

• توجه کنید که برای تماشا غارهای سوراخ گاو و شاه بلبل از اهالی روستا یاری و هدایت بگیرید تا با مسئله ای روبرو نشوید.

اقامت در روستای خورهه

برای گشت وگذار در روستای خورهه عجله نکنید و نگرانی شب و اقامت را نداشته باشید؛ چراکه در این روستا دو اقامتگاه بوم گردی به نام های گنجینه خورهه و خورزن وجود دارد که شما بعد از خورهه گردی و بازدید از جاهای تماشای آن می توانید شب را در این مکان سپری کنید.

چگونه به روستای خورهه برویم؟

اگر تصمیم گرفتید به روستای خورهه سفر کنید، پس کوله بار سفر را ببندید و راهی استان مرکزی شوید. اگر از تهران این سفر را آغاز می کنید؛ باید از قم-سه راه سلفچگان (به سمت دلیجان) تا دوراهی دودهک را ادامه جهت دهید و از دودهک به طول 16 کیلومتر از یک جاده فرعی به سمت آب گرم محلات رفته تا به یک دوراهی که یک سمت به آب گرم محلات و سمت دیگر به روستای خورهه منتهی می گردد، برسید. فاصله این دوراهی تا خورهه حدود پنج کیلومتر است.

جاهای تماشای محلات

شهر گل ایران، به غیر از روستای خورهه جاهای تماشای دیگری نیز دارد. در انتهای این مطلب با بعضی از این مکان ها آشنا می شوید.

• آتشکده آتشکوه: یکی از مهم ترین جاذبه های تماشای محلات آتشکده آتشکوه است که در روستای به همین نام در هشت کیلومتری جنوب شرقی نیم ور بر سه راهی قدیمی نیم ور به رباط ترک و اصفهان واقع شده است. این آتشکده به دوران ساسانی می رسد.
• چشمه آب معدنی و آب گرم محلات: مجموعه آب گرم محلات در شمال شرقی این شهر در دامنه کوه خورزن واقع شده است. آب های این چشمه ها دارای ترکیبات سولفات کلسیک و ازته است و برای درمان بیماری های نقرس، کبدی، کلیوی، صفراوی و دستگاه گوارش مفید است. این مجموعه آب درمانی دارای امکانات بهداشتی، استخر و حمام های خصوصی مجهز به وان های شستشو، رستوران، کافی شاپ و اقامتگاه مناسب برای گردشگران داخلی و خارجی است.
• منطقه آب گرم محلات: منطقه آب گرم محلات تا مرکز شهر 25 کیلومتر فاصله دارد و جهت درسترسی آن به وسیله جاده محلات به دودهک است که در 15 کلیومتری این جاده به این مجموعه می رسید.
• سرچشمه محلات: سرچشمه محلات در بلندترین نقطه شهر و جایی خوش آب و هوا در دامنه رشته کوه هفتاد قله واقع شده است. وجود درختان چنار کهن، سرسبزی فضا، جریان آب سرچشمه را به یکی از مکان های گردشگری شهر تبدیل نموده است که هر مسافری که به محلات می رود، حتماً سری به آن می زند و در سایه درختان بلند آن به استراحت می پردازد. در سرچشمه امکاناتی از قبیل اقامتگاه، استراحتگاه، رستوران، کافی شاپ، سفره خانه سنتی ، شهربازی، مرکز فروش گل و گیاه، مرکز نمایشگاهی و سکوهایی جهت نصب چادر و کمپنیک ساخته شده است .
• بند و پل نیم ور: در فاصله هفت کیلومتری جنوب غربی محلات در روستای باقر آباد نیم ور می توانید سد و پلی از دوران ساسانی را مشاهده کنید.
• یخچال نیم ور: در نیم ور محلات یخچالی قدیمی وجود دارد قدمت آن به دوران قاجار می رسد. این یخچال گنبدی مخروطی دارد و از آثار ملی کشور به شمار می رود. برای تماشا این اثر باید شهر نیم ور و میدان سنگ بروید.
• سایر تماشای های محلات: باغ گل، میدان چنار با چنار قدیمی، پل تاریخی روستای باقر آباد، میل میلونه، قلعه جمشیدی و غارهایی چون آزاد خان، یکه چاه و بابا جابر از دیگر جاهای تماشای محلات هستند.