اقیانوس باستانی مریخ زمانی سواحل شنی داشت که برای استراحت ایده آل بودند - دکتر برای تو

تعطیلات در سواحل مریخ

برگه های ثبت نام برای سفرهای تفریحی به مریخ به سرعت تمام شده بودند. اما لین و اریک، زوجی که رویای تماشای طلوع آفتاب از میان ماسه های سرخ مریخ را در سر داشتند، هنوز امیدشان را از دست نداده بودند. در سالن انتظار پایگاه فضایی نیو کیپ New Cape Spaceport، صفحات نمایشگر یکی پس از دیگری مقصدهای پروازهای بین سیاره ای را نشان می دادند: اقامتگاه های شناور در حلقه های زحل، ماجراجویی های یخی در قمر اروپا، تعطیلات لاکچری در سواحل باستانی مریخ. لین دست اریک را فشرد و زیر لب گفت: اگر نتوانیم این بلیت ها را بگیریم، ده سال دیگر هم چنین شانسی پیدا نمی کنیم.

آن ها شانسشان را امتحان کردند. نامشان در لیست انتظار بود، اما ناگهان صدای ربات پذیرش اعلام نمود که دو نفر از مسافران به دلایل نامعلومی از سفر منصرف شده اند. لین و اریک نگاه پرهیجانشان را به هم دوختند. لحظاتی بعد، مهر تأیید روی بلیت هایشان حک شد: دو صندلی در کلاس ویژه برای تعطیلات در سواحل مریخ. سفینه آن ها از سکوی پرتاب برخاست و مسیرش را به سوی سیاره ای که زمانی خانه یک اقیانوس بزرگ بود، شروع کرد.

طلوع خورشید در مریخ، چیزی نبود که بتوان با زمین مقایسه اش کرد. دیسک خورشید، کوچک تر و کم نورتر از آنچه در زمین دیده می شد، از افق سرخ و پرغبار بالا می آمد و هاله ای زعفرانی و نقره ای به آسمان نازک این سیاره می داد. لین با تعجب گفت: مثل تماشای یک کهکشان مرده است که هنوز هم نورش می تابد. اما شب، داستان دیگری داشت؛ غروب، بی نهایت آرام و طولانی بود، گویی خورشید نمی خواست این افق سرخ رنگ را ترک کند. وقتی آسمان کاملاً تاریک شد، ستارگان، پُرنورتر از هرجای زمین، در آسمان مریخ درخشیدند.

شنا در اقیانوس باستانی مریخ، برای آن ها چیزی بیش از یک تجربه فیزیکی بود. آب، سردتر و چگال تر از اقیانوس های زمین به نظر می رسید، و گرانش پایین مریخ، حرکاتشان را کند و رویایی می کرد. هر موجی که روی سطح آرام آب می رقصید، ذرات معلق زرد و قرمز را بالا می برد و سطح را به دریایی از آتش های بی وزن تبدیل می کرد. اریک نفسش را حبس کرد و به لین نگاه کرد. اینجا، همه چیز مثل یک رؤیاست… یک رؤیای به جا مانده از میلیون ها سال پیش.

اقیانوس باستانی مریخ زمانی سواحل شنی داشت که برای استراحت ایده آل بودند

کاوشگر ژورانگ Zhurong Rover، که در مأموریت خود به آنالیز سطح مریخ پرداخته است، شواهدی را آشکار نموده که نشان می دهد این سیاره خشک و بی جان، زمانی سواحلی آرام و پوشیده از شن های نرم داشته است. کشف این خطوط ساحلی، تصویری تازه و شگفت انگیز از مریخی را ارائه می نماید که روزگاری، به طرز شگفت آوری شبیه زمین بوده است.

در حالی که ایده گردشگری فضایی در مریخ هنوز در حد رؤیا به نظر می رسد، یافته های اخیر نشان می دهند که روزگاری، اگر ما زودتر (یعنی خیلی زودتر) به آنجا رسیده بودیم، مریخ می توانست مقصدی رویایی برای استراحت و حتی اقامت باشد. اما اهمیت واقعی این کشف فراتر از رویاپردازی های گردشگری است؛ این یافته می تواند ما را به کشف نشانه های حیات باستانی در مریخ نزدیک تر کند.

سواحل گمشده مریخ؛ ردپای گذشته ای آبی و زنده

برنامه های سکونت در مریخ همواره با چالش های زیادی همراه بوده است. حتی در زمین، اقامت طولانی مدت دانشمندان در قطب جنوب، با وجود ارزش علمی، به علت هزینه های سنگین و شرایط سخت، محدود است. حال تصور کنید که چالش های اقامت در مریخ چقدر بیشتر خواهد بود!

اما شاید اگر در گذشته به مریخ سفر می کردیم، سیاره ای را می دیدیم که با آنچه امروز می شناسیم، کاملاً متفاوت بود. پژوهشگران معتقدند که در دوران نوآخین Noachian Period، مریخ دارای جوی ضخیم تر و دریاهایی پهناور بوده است. کاوشگر ژورانگ در آنالیز های خود، نشانه هایی از سواحل شنی را کشف نموده است که به شدت یادآور سواحل باستانی زمین هستند.

یکی از پژوهشگران، دکتر بنجامین کاردناس Dr. Benjamin Cardenas از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، می گوید:

ما مناطقی را یافته ایم که ظاهری کاملاً مشابه سواحل و دلتاهای رودخانه ای زمین دارند. شواهدی از باد، امواج و شن های فراوان دیده ایم؛ درست مانند یک ساحل واقعی مناسب تعطیلات!

امواج، بادها و آب هایی که روزی حیات را پروراندند؟

بین مه 2021 تا مه 2022، کاوشگر ژورانگ در منطقه یوتوپیا پلانیتیا Utopia Planitia به کاوش پرداخت. با استفاده از امواج راداری، ژورانگ توانست ساختارهایی را در زیر سطح مریخ شناسایی کند که به شدت شبیه به رسوبات جلویی ساحلی Foreshore Deposits در زمین بودند.

این یافته نشان می دهد که این اقیانوس باستانی نه تنها وجود داشته، بلکه امواجی در آن جریان داشته اند که بر شکل گیری سواحل تأثیر گذاشته اند. دکتر کاردناس می گوید:

این کشف مهم است، چرا که حضور امواج به این معنی است که هوا و آب با یکدیگر در تعامل بوده اند؛ شرایطی که می تواند محیطی مناسب برای حیات میکروبی ایجاد کند.

شباهت های حیرت انگیز مریخ و زمین

تصاویر ارسالی ژورانگ، شباهت زیادی به سواحل زمین دارند. شیب این رسوبات بین 6 تا 20 درجه است، رقمی که در محدوده معمول شیب سواحل زمینی قرار گرفته است، حتی با وجود تفاوت گرانشی بین زمین و مریخ.

این یافته ها، فرضیه وجود اقیانوس های باستانی در مریخ را تقویت می نمایند. پیش تر، تصاویر مدارگردهای ناسا نشانه هایی از سواحل احتمالی در مریخ ارائه داده بودند، اما بعضی دانشمندان به علت ناهماهنگی های سطحی، به این نتایج شک داشتند.

اکنون، پژوهش های تازه نشان می دهند که این تغییرات، ناشی از فرایندهای زمین شناسی است که در طول میلیون ها سال اتفاق افتاده است.

مریخ؛ مقصدی که دیگر وجود ندارد؟

اما حتی در دوران گرمی که این اقیانوس وجود داشته، آب های آن احتمالاً برای ما بیش از حد سرد بوده اند. اما اگر زمان را به عقب برگردانیم، شاید مریخ می توانست روزی مقصدی رویایی باشد.

چه کسی می داند که مریخ باستانی چه جاذبه های دیگری داشته است؟ شاید در گذشته، افرادی روی سواحل مریخ ایستاده بودند و به غروب خورشیدی سرد و کم فروغ خیره می شدند، درست مانند ما که امروز به گذشته این سیاره شگفت انگیز نگاه می کنیم.

منبع: Proceedings of the National Academy of Sciences