راهنمای کامل نگهداری و پرورش گیاه بنت قنسول در خانه - دکتر برای تو

بنت قنسول چیست؟

در بین گیاهانی که برای تزئینات جشن های کریسمس از آن ها استفاده می گردد، بنت قنسول (Poinsettias) یکی از محبوب ترین ها به شمار می رود. این گیاه قرمزرنگ و شناخته شده بومی مکزیک است. البته در حال حاضر و به لطف استفاده از روش هیبریداسیون بنت قنسول در رنگ هایی غیر از قرمز هم وجود دارد؛ طیف های مختلفی از رنگ قرمز، صورتی، نارنجی، زرد و سفید.

بنت قنسول در واقع یک درختچه است که گل های کوچک، خوشه ای و زردرنگ آن را برگک هایی احاطه نموده اند که معمولا به رنگ قرمز هستند. برگک ها شبیه برگ هستند اما از نظر گیاه شناسی با برگ ها تفاوت دارند. برای اینکه بنت قنسول در ایام کریسمس و مدتی بعد از آن گیاهی شاداب باشد و گل دهی داشته باشد، در طول سال به مراقبت های ویژه ای احتیاج دارد.

برخلاف باور بیشتر مردم، بنت قنسول برای انسان یا حیوانات خانگی سمی نیست و تنها می تواند برای گربه ها یا سگ هایی که قسمت هایی از گیاه را می بلعند سمی باشد که البته در این صورت هم تأثیرات خفیفی خواهد داشت.

نگهداری از بنت قنسول

نباید در نیمه اول زمستان مراقبت از بنت قنسول را رها کنید. اگر به شکلی صحیح از بنت قنسول نگهداری کنید، می توانید در طول سال گیاهی سالم و شاداب داشته باشید. برای اینکه بنت قنسول به خوبی رشد کند باید به اندازه کافی نور غیر مستقیم دریافت کند، در محیطی گرم با دمای مناسب نگهداری گردد و به اندازه کافی آبیاری گردد. اگر شرایط مناسبی برای رشد بنت قنسول فراهم کنید، گیاه دوباره در فصل گل دهی (اواخر پاییز و اوایل زمستان) شکوفا می گردد.

نور

مکانی که نور زیادی دریافت می نماید اما در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندارد، برترین مکان برای نگهداری از بنت قنسول است. نزدیک پنجره های آفتاب گیر می تواند انتخاب ایدئالی باشد به شرط اینکه حداقل 6 تا 8 ساعت در روز گیاه نور زیاد و غیر مستقیم دریافت کند. اگر چه بنت قنسول می تواند در مکان های کم نورتر هم زنده بماند، اما گیاه در این شرایط شادابی خود را از دست می دهد و عمر کوتاه تری خواهد داشت. به این نکته هم توجه کنید که اگر بنت قنسول در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد، محتمل است برگک ها و برگ های گیاه دچار سوختگی شوند.

خاک

اگر بنت قنسول را به تازگی خریداری نموده اید و می خواهید گلدان آن را عوض کنید، ، برای کاشت مجدد گیاه از خاک مخلوط گلدان بهره ببرید. برای اینکه گیاه برترین عملکرد را داشته باشد، خاکی را انتخاب کنید که بیشتر حجم آن را پیت ماس تشکیل دهد و زهکشی خوبی داشته باشد.

آب

زمانی برای آبیاری گیاه اقدام کنید که سطح خاک خشک شده باشد و برای تشخیص خشک شدن سطح خاک باید آن را لمس کنید. در هر نوبت آبیاری، باید خاک را به طور کامل سیراب کنید به گونه ای که آب از سوراخ های زهکشی ته گلدان خارج گردد. البته باید بعد از اتمام آبیاری آب اضافی داخل زیر گلدانی را تخلیه کنید.

اگر می خواهید گلدان بنت قنسول را با فویل تزئینی بپوشانید، باید چند سوراخ در زیر آن ایجاد کنید تا آب اضافی از آن ها خارج گردد. سریع ترین عاملی که باعث از بین رفتن بنت قنسول می گردد، آبیاری بیش از حد است و معمولا پژمردگی برگ ها نشانه این است که گیاه بیشتر از احتیاجش رطوبت دریافت نموده است.

دما و رطوبت

اگر می خواهید بنت قنسول مدت بیشتری گل دهی داشته باشد، باید دمای محیط را در طول روز بین 18 تا 24 درجه سانتی گراد ثابت نگه دارید. کاهش جزئی دما در شب به گیاه آسیب نمی زند.

بنت قنسول گیاهی است که به نور زیاد احتیاج دارد و به همین خاطر توصیه می گردد که گیاه را کنار پنجره ها قرار دهید. اما همان گونه که کمبود نور به برگ های گیاه آسیب می زند و باعث زرد شدن و ریزش برگ ها می گردد، قرار گرفتن در معرض هوای سردی که از پنجره ها وارد می گردد و تماس برگ ها با پنجره سرد هم می تواند همین مسائل را برای گیاه ایجاد کند.

کمبود رطوبت مسئله ای دائمی است که بیشتر گیاهان آپارتمانی با آن روبرو می شوند. به ویژه در فصل زمستان که رطوبت در فضاهای بسته به کمترین اندازه خودش می رسد، این مشکل تشدید می گردد. بنت قنسول هم از گیاهانی است که در این شرایط با کمبود رطوبت روبرو می گردد. اگر محیطی که در آن از بنت قنسول نگهداری می کنید هوای نسبتا خشکی دارد، ضروری است که یک دستگاه رطوبت ساز کوچک بخرید و آن را نزدیک گیاه نصب کنید تا رطوبت محیط اطراف گیاه را افزایش دهید.

کود

در مدتی که بنت قنسول گل می دهد، نباید گیاه را با کود تغذیه کنید. می توانید کوددهی را از بهار آغاز کنید و تا قبل از آغاز گل دهی گیاه آن را ادامه دهید. البته هنگام کوددهی به بنت قنسول، باید از نصف اندازه توصیه شده بهره ببرید. تا زمانی که گیاه دوباره شادابی و طراوت خود را به دست آورد، هر سه تا چهار هفته یک بار کوددهی را انجام دهید.

آفت ها و بیماری های رایج

مانند بسیاری از گیاهان آپارتمانی، بنت قنسول هم در معرض هجوم آفت هایی مانند پشه ریزه، سفیدبالک، ریشک بال و شپشک آردی و بعلاوه ابتلا به بیماری هایی مانند سفیدک سطحی است. اگر علائمی از وجود آفت ها یا بروز بیماری ها مشاهده کردید، در سریع ترین زمان ممکن قسمت های آلوده یا آسیب دیده را از گیاه جدا کنید. در مرحله بعد، باید از حشره کش ها یا قارچ کش ها بهره ببرید و تا زمانی که مشکل به صورت کامل رفع گردد این کار را ادامه دهید.

گل دهی

اگر می خواهید از بنت قنسول به عنوان یک گیاه چندساله نگهداری کنید و در پی آن هستید که هر ساله در فصل گل دهی شکوفا گردد، باید در طول سال مراقبت های خاصی را انجام دهید. البته رسیدن به این هدف کار دشواری است اما نباید ناامید شوید. به ویژه اگر اولین بار است که نگهداری از بنت قنسول را تجربه می کنید ممکن است در شکوفا کردن گیاه پیروز نشوید.

از اواخر پاییز تا اوایل بهار

برای آبیاری گیاه برنامه منظمی داشته باشید. باید خاک را مرطوب نگه دارید و نباید به شکلی آبیاری کنید که خاک کاملا خیس گردد. از اوایل بهار انجام مراقبت های زیر را آغاز کنید.

1 ـ نوبت های آبیاری را به تدریج کاهش دهید و بین دو نوبت آبیاری به اندازه ای فاصله بیاندازید که خاک خشک گردد. البته باید مراقب باشید که فشار زیادی به گیاه وارد نگردد. اگر گیاه بیش از حد تحت فشار قرار بگیرد، ساقه آن آغاز به چروکیده شدن می نماید و چروکیدگی ساقه نشانه این است که مرگ گیاه نزدیک است.

2 ـ بعد از گذشت یک تا دو هفته، زمانی که گیاه با برنامه نو آبیاری سازگار شد، گیاه را به مکانی خنک تر منتقل کنید. می توانید زیرزمین یا پارکینگ را انتخاب کنید به شرطی که شرایط مناسبی داشته باشند. باید دمای محیط اطراف گیاه را نزدیک به 15 درجه سانتی گراد ثابت نگه دارید.

نیمه دوم بهار

تقریبا از اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد انجام مراقبت های زیر را آغاز کنید.

1 ـ بنت قنسول خود را هرس کنید. به اندازه ای ساقه ها را کوتاه کنید که بلندتر از 10 سانتی متر نباشند.

2 ـ گلدان گیاه هرس شده را عوض کنید. گلدانی را که کمی بزرگ تر است انتخاب کنید و برای پر کردن گلدان نو از خاک تازه بهره ببرید.

3 ـ گیاه را به خوبی آبیاری کنید و آن را نزدیک پرنورترین پنجره قرار دهید. دمای محیط را بین 18 تا 24 درجه سانتی گراد ثابت نگه دارید.

4 ـ هر زمانی که سطح خاک خشک شد، برای نوبت بعدی آبیاری اقدام کنید و گیاه را به طور مداوم آنالیز کنید تا متوجه رشد مجدد آن بشوید.

5 ـ هنگامی که رشد مجدد گیاه آغاز شد، کوددهی را آغاز کنید و هر دو هفته یک بار گیاه را با یک کود کامل تغذیه کنید.

تابستان

هم زمان با آغاز تابستان، بنت قنسول خود را به فضای باز انتقال دهید و برای قرار دادن گلدان مکانی را انتخاب کنید که تا اندازه ای سایه داشته باشد. بعلاوه برنامه آبیاری و کوددهی را بدون هیچ تغییری ادامه دهید.

در اواسط تیر، نزدیک به 2.5 سانتی متر از هر ساقه را با دست جدا کنید تا ساقه های قدیمی تر ضخیم تر شوند و شاخه های بیشتری از ساقه ها منشعب شوند. اگر بنت قنسول خود را با این روش هرس نکنید، گیاه شما ساقه هایی بلند، نازک و شنماینده خواهد داشت.

تا قبل از انتها مرداد، شاخه های نو به اندازه ای رشد می نمایند که برگ های آن ها را هم مشاهده کنید. یک بار دیگر باید این ساقه های نو را با دست هرس کنید. به اندازه ای از هر ساقه را جدا کنید که سه یا چهار برگ باقی بماند. در این مرحله، گیاه را به فضای بسته انتقال دهید و آن را نزدیک به نورگیرترن پنجره قرار دهید.

اوایل پاییز

بنت قنسول از گیاهان کوتاه روز است به این معنی که مدت دریافت نور در روزهای بلند سال روی شکوفا شدن آن ها تأثیر می گذارد. برای شکوفا شدن، بنت قنسول به مدت 10 هفته هر روز به 12 تا 14 ساعت تاریکی مطلق احتیاج دارد. می توانید برای گیاه این شرایط را به شکل مصنوعی ایجاد کنید.

هم زمان با آغاز پاییز، انجام مراقبت های زیر را آغاز کنید.

1 ـ بین ساعت 5 بعد از ظهر تا 8 صبح، از گیاه خود در محیط کاملا تاریک نگهداری کنید. هر گونه قرار گرفتن در معرض نور می تواند گل دهی را به تأخیر بیاندازد.

2 ـ برای اینکه گیاه در معرض تابش نور خورشید یا حتی نور مصنوعی قرار نگیرد، از یک پوشش کدر بهره ببرید. یک جعبه مقوایی می تواند گزینه مناسبی باشد. قرار دادن گیاه در کمد لباس ایده خوبی نیست چرا که نوری که از شکاف در یا هنگام باز و بسته کردن در کمد وارد می گردد روی گل دهی گیاه تأثیر می گذارد.

3 ـ در طول روز گیاه را به مکان قبلی خود یعنی نزدیک پنجره نورگیر انتقال دهید و برنامه کوددهی و آبیاری را ادامه دهید.

از اواسط پاییز تا اوایل زمستان

از اوایل آذر دیگر احتیاج نیست گیاه را به مکان کاملا تاریک انتقال دهید و در تمامی ساعات شبانه روز از گیاه نزدیک پنجره نورگیر نگهداری کنید. در این مرحله باید شکوفه های گیاه را مشاهده کنید. از اواخر آذر و حتی کمی زودتر کوددهی را متوقف کنید. برنامه آبیاری را بدون هیچ تغییری ادامه دهید. اگر همه چیز خوب پیش رفته باشد، در این مرحله می توانید برگک های رنگی را هم مشاهده کنید.

مسائل رایج در نگهداری از بنت قنسول

علاوه بر اینکه باید مراقبت هایی را که گفته شد به دقت انجام دهید تا بنت قنسول شما گل دهی داشته باشد، باید مراقب باشید تا گیاه شما دچار مسائلی مانند پوسیدگی ریشه نگردد. باید به علائمی که گیاه نشان می دهد توجه کنید. مهم ترین مسائلی که محتمل است با آن ها روبرو شوید در ادامه شرح داده می شوند.

زرد شدن برگ ها

اگر بنت قنسول در شرایط نامطلوبی قرار بگیرد، یا برگ های گیاه کاملا زرد می شوند یا در اطراف رگبرگ های برگ هایی که در قسمت های پایین تر گیاه رشد نموده اند لکه های زردرنگ ایجاد می گردد. دلایل زیادی برای زرد شدن برگ های بنت قنسول وجود دارد.

• گیاه به اندازه کافی منیزیم دریافت نمی نماید.
• گیاه به اندازه کافی مولیبدن دریافت نمی نماید یا pH خاک کمتر از 5.5 است.
• بیشتر از احتیاج گیاه کوددهی اجرا شده است.
• گیاه به تازگی دچار بیماری سفیدک سطحی شده است.
• خاک گیاه بیش از حد اسیدی است.
• در آبیاری گیاه زیاده روی شده است.
• گیاه نور کافی دریافت نمی نماید.
• محیطی که در آن از گیاه نگهداری می گردد دمای پایینی دارد.

اگر لکه های کوچکی روی برگ ها ایجاد شده است که اطراف آن ها زردرنگ است، گیاه دچار بیماری قارچی شده است. در این شرایط، باید برای درمان گیاه از قارچ کش بهره ببرید.

قهوه ای شدن ساقه ها و برگ ها

ایجاد لکه های قهوه ای در قسمت های مختلف بنت قنسول نشان دهنده این است که گیاه به بیماری زُغالک دچار شده است. جدا کردن قسمت های آسیب دیده می تواند به درمان گیاه یاری کند. وقتی بنت قنسول دچار پوسیدگی ریشه می گردد، ساقه های گیاه قهوه ای یا سیاه می شوند. در این شرایط، باید با استفاده از ابزار باغبانی کاملا تمیز قسمت های آسیب دیده را از گیاه جدا کنید و تعویض گلدان انجام دهید. باید برای تعویض گلدان از گلدان کاملا تمیز و خاک نو بهره ببرید. باید تنها قسمت های کاملا سالم گیاه را به گلدان نو انتقال دهید. ممکن است دلیل پوسیدگی ریشه بیماری قارچی باشد؛ بنابراین برای پیشگیری از بروز مجدد بیماری، بهتر است از قارچ کش هم بهره ببرید.

ریزش برگ

هنگامی که بنت قنسول دچار ریزش برگ می گردد، خبر بدی در راه است. ریزش برگ می تواند نشانه این باشد که مرگ گیاه نزدیک است. یک بیماری شدید مانند زغالک یا یک مشکل جدی مانند پوسیدگی ریشه همان عاملی است که می تواند باعث از بین رفتن گیاه بگردد و کمبود آب، زیاده روی در آبیاری یا کوددهی بیش از حد دلایلی هستند که می توانند این شرایط وخیم را ایجاد نمایند.

اگر تنها تعداد کمی از برگ های بنت قنسول جدا شده اند، محتمل است که گیاه به نور بیشتری احتیاج داشته باشد.

منبع: Thespruce