یافته های یک آنالیز جدید: رمدسیویر؛ تنها داروی تاییدشده برای کرونا چندان موثر نیست - دکتر برای تو

به گزارش خبرنگاران به نقل از بیزنس اینسایدر شرکت آمریکایی گیلئاد ساینسز رمدسیویر را در سال 2009 به عنوان درمانی برای عفونت با ویروس ابولا ساخت و گرچه هیچ وقت برای درمان بیماران کرونا تایید نشده بود، در آنالیز های اولیه امیدهایی را برانگیخت.

یک آنالیز که در ماه مه در ژورنال پزشکی نیوانگلند منتشر شد نشان داد درمان بیماران بستری به علت کووید-19 با رمدسیویر مدت بهبودی به طور میانگین به 11 روز رسانده است، در حالیکه در بیماران که دارونما دریافت نموده بوند، این مدت 15 روز بود.

اما پژوهش جدیدی که در ژورنال انجمن پزشکی آمریکا (جاما) منتشر شده است، نشان می دهد رمدسیویر بر بهبودی بیماران تاثیر قابل توجهی ندارد.

بیمارانی که یک دوره 10 روزه رمدسیویر را دریافت نموده بودند، نسبت به بیمارانی که این دارو برایشان تجویز نشده بود، بهبودی بیشتری پیدا نکردند؛ میزان مرگ ومیر در دو گروه هم مشابه بود.

از طرف دیگر گرچه بیماران دریافت کننده رمدیسویر در مجموع علائم شدید کمتری را گزارش کردند، این بیماران به میزان بیشتری علائم جزئی تا متوسط و نیز عوارض جانبی را بروز دادند.

رمدسیویر با مهار کردن آنزیمی عملی می نماید که نقشی اساسی در تکثیر ویروس ها از جمله کروناویروس ها دارد. گرچه این دارو در کارآمدی چندانی در برابر ویروس ابولا نشان نداد، اثرات جانبی منفی هم نداشت - و نشان داده شد که این دارو بی خطر است.

بنابراین شرکت گیلیاد از سال 2014 آغاز به آنالیز این دارو برای درمان کروناویروس های عامل سارس و مرس کرد. اما پس از ظهور کروناویروس جدید، این شرکت کارآزمایی های بالینی را آغاز کرد تا معین کند آیا این دارو بر ضد کووید-19 موثر هست یانه.

سازمان غذا و داروی آمریکا هم در اول ماه مه (اوائل اردیبهشت) مجوز استفاده اضطراری از رمدسیویر را صادر کرد و گیلیاد برای دو ماه پس از آن داروی موجودش را اهدا کرد. بعد در ماه ژوئن (اوائل تیر) این شرکت اظهار داشت دولت ها در کشورهای رو به توسعه می توانند با پرداخت 2340 دلار دوره پنج روزه دارو را بخرند.

اما آنالیز جدید پرسش هایی درباره ارزش داشتن خرید مقادیر بالای این دارو مطرح می نماید.

• پژوهش چطور انجام شد

پژوهشگران گروهی شامل 584 مورد ثابت شده کووید-19 را آنالیز کردند. سن این بیماران بالای 12 سال بود و به علت ذات الریه با شدت متوسط ناشی از کووید-19 بستری شده بودند. این بیماران به سه گروه تقسیم شدند: یک گروه دوره 10 روزه رمدسیویر و گروه دوم یک دوره پنچ روزه این دارو را دریافت کردند و گروه سوم بدون رمدسیویر درمان شدند.

پژوهشگران بعد به مقایسه پیامدهای بالینی در این سه گروه پرداختند.

پس از روز یازدهم، بیماران در گروه 10 روزه شرایط چندان بهتری از بیمارنی که در همین مدت بدون این دارو درمان شده بودند، نداشتند. از طرف دیگر در گروه دریافت کننده رمدسیویر عوارض جانبی خفیف تا متوسط و علائم خفیف تا متوسط بیشتری از گروه بدون این دارو، داشتند، هر چند در مجموع میزان علائم شدید در گروه رمدسیویر کمتر بود.

بیماران دریافت کننده رمدسیویر با احتمال بیشتری دچار عوارضی مانند تهوع، سردرد و کاهش پتاسیم خون (که می توانند اختلال ضربان قلب ایجاد کند) شدند.

نتایج نشان داد تفاوتی میان این سه گروه از لحاظ مدت بستری بودن یا احتیاج به درمان اکسیژن وجود ندارد. پس از 28 روز 2 درصد بیماران هم در گروه رمدسیویر 10 روزه و هم در گروه بدون رمدسیویر درگذشته بودند.

در گروه رمدسیویر 5 روزه فقط یک درصد بیماران پس از 28 روز درگذشتند. با این وجود این پژوهشگران این یافته را از لحاظ بالینی مهم نشمردند، چرا که اغلب بیماران در گروه 10 روزه پیش از خاتمه دوره کامل درمانشان بیمارستان را ترک کردند.

البته گروهی از پژوهشگران می گویند نتایج این آنالیز جدید لزوما به معنای بی تاثیر بودن رمدسیویر نیست. آنها می گویند باید کار بیشتری انجام گردد تا معلوم گردد کدام دسته از بیماران از این دارو سود می برند. در آنالیز اولیه در ماه مه، رمدسیویر در بیمارانی بیشترین تاثیر را داشت که که احتیاج مقدار کم تا متوسط اکسیژن اضافی داشتند.

اما دست کم می توان گفت بر اساس این آنالیز درمان درازمدت تر با رمدسیویر نسبت به دوره کوتاه تر درمان با آن ندارد.