رکود بزرگ جهانی پس از کرونا چقدر محتمل است؟ - دکتر برای تو

به گزارش تجارت نیوز، سازمان تجارت جهانی در تازه ترین ارزیابی خود گزارش داده است، تجارت کالایی جهان با سقوطی عمیق تر نسبت به بحران اقتصادی 2008، ممکن است تا 32 درصد کاهش یابد. برخی تحلیلگران از ترکیدن مجدد حباب مسکن در آمریکا بعد از 2008 خبر می دهند.

در سرمقاله اکونومیست آمده است، شوکی که این روزها جهان تجارت را درمی نوردد، هولناک است. با قرنطینه شدن کشورهایی که نیمی از تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص می دهند، فروپاشی فعالیت های بازرگانی بسیار مهلک تر از نوبت های پیشین خواهد بود. دست آخر سخنان رئیس صندوق بین المللی پول سطح هشدارها را به بالاترین حد رساند.

کریستالینا جورجیوا، رکود فعلی را بزرگ تر از رکود اقتصادی دهه 1930 میلادی معرفی کرد. به گفته او، صندوق برای مقابله با ابعاد این ویروس برنامه ای در چهار مرحله طراحی کرده است که بیشتر بر حمایت از اقشار ضعیف و کشورهای با درآمد پایین تاکید دارد و در کنار آثار رکودی کرونا حداقل دو تغییر در کسب وکارها را هم رقم خواهد زد. اکونومیست می گوید: پس از کرونا استفاده از فناوری های نوین در تجارت افزایش و زنجیره عرضه جهانی به نفع تولید بومی بازطراحی می شود.

تکرار رکود بزرگ در جهان

ما امروزه با بحرانی روبرو هستیم که تا به امروز به چشم ندیده ایم. کووید-19 مانند یک صاعقه به سرعت شرایط اقتصادی و اجتماعی جهان را برهم ریخته است. به طوری که در دوران زندگیمان مشابه آن را تجربه نکردیم. آنچه در چند هفته گذشته رواج داشت؛ مانند رفتن به مدارس و دانشگاه ها و دورهمی های خانوادگی و… اکنون به یک ریسک بزرگ تبدیل شده اند. مطمئن هستم که با کمک دانشمندان، پزشکان و پرستاران از این بیماری عبور خواهیم کرد. کادر درمانی با فداکاری های خود در پی نجات جان انسان های بسکمک هستند. در این شرایط افراد، کسب وکارها، دولت ها، نهادها، ارگان های بین المللی و… همه در کنار هم باید کمک کنند تا به زودی این پاندمی کنترل شود. صندوق بین المللی پول بر اساس وظایف خود باید به آسیب پذیرترین اقشار در کشورهای مختلف کمک کند.

صندوق باحضور تمام کشورهای عضو هفته جاری اجلاس مجازی در این خصوص برگزار خواهد کرد.

کجا ایستاده ایم؟

با توجه به گزارش چشم انداز اقتصاد جهانی که نشانگر افت محسوس رشد اقتصاد بین المللی است، ما در شرایطی بحرانی تر از دوره افسردگی بزرگ دهه 1930 میلادی قرار داریم. رئیس صندوق بین المللی پول می گوید انتظار می رود 170 کشور جهان با کاهش سرانه درآمد روبرو شوند و بحران کنونی بدترین شرایط از زمان بحران رکود بزرگ دهه 1930 میلادی است.

اشاره به رکود بزرگ نشان می دهد بحران شیوع کرونا و تبعات اقتصادی آن حتی از جنگ جهانی دوم که یک دهه بعد از رکود بزرگ رخ داد نیز بیشتر خواهد بود.

در بحران رکود بزرگ که از سال 1929 تا 1933 طول کشید، اقتصاد جهانی بیش از یک چهارم کوچک تر شد و نرخ بیکاری نزدیک 25 درصد اوج گرفت.

کریستالینا جورجیوا، رئیس صندوق بین المللی پول، روز پنج شنبه 21 فروردین گفت این نهاد در نظر دارد کمک های اقتصادی خود به کشورهای نیازمند آسیب دیده از بحران کرونا را دو برابر کند.

صندوق پیش تر طرح اعطای 40 میلیارد دلار وام کم بهره و 10 میلیارد دلار وام بدون بهره برای کشورهای نیازمند را تصویب کرده بود، اما خانم جیورجیوا گفت تا به امروز بیش از 90 کشور درخواست کمک از صندوق داشته اند و صندوق در نظر دارد به کشورهای نیازمند 100 میلیارد دلار کمک اقتصادی کند.

وی گفت انتظار می رود دولت ها برای روبروه با کرونا هشت تریلیون دلار بسته حمایتی تصویب کنند، اما اقتصادهای ضعیف در آفریقا و آسیا نیاز به کمک های خارجی دارند.

اول: با اقدامات اساسی، مهار و پشتیبانی از سیستم های درمانی را ادامه دهید. با توجه به اینکه این یک بحران همه گیر است، عبور کردن از دوران ویروس کرونا و دفاع از سلامت مردم برای بهبود اقتصاد جهانی و کشورها ضروری است. بنابراین پیام واضح است: هزینه های درمانی را برای آزمایش و تجهیزات پزشکی در اولویت قرار دهید. پزشکان و پرستاران را تحت حمایت اقتصادی و ایمنی قرار دهید. مطمئن شوید که بیمارستان ها و کلینیک های تازه تاسیس می توانند به خوبی کار کنند. برای بسکمک از کشورها، به ویژه در کشورهای نوظهور و در حال توسعه، این به معنای دقیق توزیع مجدد منابع عمومی محدود است. همچنین به معنای افزایش جریان منابع اقتصادی به این کشورها است. این شامل جریان کالاهای حیاتی است: ما باید برای تأمین زنجیره ها اختلالات را به حداقل برسانیم و با تاثیر فوری، از کنترل صادرات بر روی تجهیزات پزشکی و مواد غذایی خودداری کنیم.

دوم: محافظت افراد و بنگاه ها با اقدامات بزرگ، به موقع و هدفمند بخش اقتصادی. این مورد بسته به شرایط کشورها متفاوت است، اما شامل معوقات اقتصادیاتی، یارانه دستمزد و جابجایی نقدی به افراد آسیب پذیر است. گسترش بیمه بیکاری و کمک های اجتماعی؛ و تنظیم موقت ضمانت نامه های اعتباری و شرایط وام. برخی از این اقدامات در موج اول حمایت از سیاست اجرا شده است. در حال حاضر بسکمک از کشورها روی موج دوم کار می کنند. تداوم حیات افراد و کسب وکارها ضروری است. ما باید از بروز مسائل در برنامه های تزریق نقدینگی جلوگیری و از ایجاد زخم اقتصادی که باعث بهبودی بسیار سخت تر می شود نیز اجتناب کنیم.

سوم: استرس سیستم اقتصادی را کاهش دهیم. گزارش جهانی ثبات اقتصادی ما طیف وسیعی از آسیب پذیری ها را در بخش اقتصادی تحلیل خواهد کرد. بانک ها طی یک دهه گذشته سرمایه و نقدینگی بیشتری ایجاد کرده اند و مقاومت آنها در این محیط به سرعت در حال آزمایش است. سیستم اقتصادی با فشارهای قابل توجهی روبه رو است و محرک های پولی و تسهیلات نقدینگی نقش اساسی را ایفا می کنند. نرخ بهره در بسکمک از کشورها کاهش یافته است. بانک های مرکزی عمده خطوط مبادله را فعال کرده و موارد جدیدی را برای کاهش استرس بازار اقتصادی ایجاد کرده اند. تقویت نقدینگی به طیف گسترده ای از اقتصادهای نوظهور، تسکین بیشتری می بخشد و مهمتر اینکه، اعتماد به نفس را نیز بالا می برد.

چهارم: حتی وقتی در مرحله مهار حرکت می کنیم، باید برای احیای مبتلایان و اقتصاد برنامه ریزی کنیم. مجددا، ما باید اثرات خطرناک بحران را با اقدامات سیاسی به حداقل برسانیم. این امر مستلزم توجه دقیق و به موقع برای برداشتن محدودیت ها است؛ بر اساس شواهد روشن مبنی بر عقب نشینی این بیماری همه گیر. از آنجا که اقدامات برای تثبیت اقتصاد در دست اجراست و تجارت شروع به عادی شدن می کند؛ برای افزایش تقاضا باید سریع عمل کنیم؛ محرک اقتصادی هماهنگ در این مرحله ضروری خواهد بود. در شرایطی که تورم پایین است، سیاست های پولی باید تسهیل کننده باقی بمانند. کسانی که منابع بیشتر و فضای سیاست گذاری بیشتری دارند باید کارهای بیشتری انجام دهند. دیگران، با منابع محدود نیاز به پشتیبانی بیشتری دارند.

صندوق بین المللی پول هزار میلیارد دلار ظرفیت وام دارد و آن را در خدمت اعضای خود قرار می دهد. ما در حال پاسخ به تعداد بی سابقه ای از تماس ها برای تأمین اقتصادی اضطراری هستیم؛ که با بیش از 90 کشور تا به امروز هیات اجرایی ما موافقت کرده است. هیات اجرایی همچنین موافقت کرده که دسترسی مضاعف را به تأسیسات اضطراری خود دو برابر کنیم، که به ما این امکان را می دهد تا تقاضای مورد انتظار حدود 100 میلیارد دلار بودجه را تأمین کنیم. برنامه های وام از قبل با سرعت زیادی تصویب شده اند؛ از جمله برای جمهوری قرقیزستان، روآندا، ماداگاسکار و توگو؛ و بسکمک دیگر. ما در حال بررسی مجموعه ابزار خود هستیم تا ببینیم چگونه می توانیم بهتر از خطوط اعتباری پیشگیرانه برای تشویق حمایت نقدینگی اضافی، ایجاد خط نقدینگی کوتاه مدت و کمک به رفع نیازهای تامین اقتصادی کشورها از طریق گزینه های دیگر از جمله استفاده از SDR (ارز مخصوص صندوق بین المللی پول) استفاده کنیم. و در جایی که ممکن است ما نتوانیم وام دهیم زیرا بدهی یک کشور ناپایدار است، ما به دنبال راه حل هایی خواهیم بود که بتوانند بودجه بحرانی را باز کنند.

ما برای مهار فوریت بدهی به کشورهای کم درآمد تحت تأثیر این بحران، فاجعه مهار و امداد خود را اصلاح کرده ایم تا بدین ترتیب فضای بیشتری برای هزینه نیازهای بهداشتی فوری ایجاد شود تا بازپرداخت بدهی. ما در حال همکاری با اهدا کنندگان هستیم تا مدت زمان تسویه بدهی افزایش یابد. ما به همراه بانک جهانی، خواستار توقف خدمات بدهی به طلبکاران رسمی دو جانبه برای فقیرترین کشورها در جهان هستیم. من به کارمندان صندوق بین المللی پول افتخار می کنم که در این بحران قدم برداشته اند. من مشتاقانه منتظر بحث و مصاحبه در جلسات بهار در هفته آینده درمورد اینکه چه کاری می توانیم انجام دهیم هستم.

نتیجه گیری: آزمایشی برای بشریت

با یک خط از ویکتور هوگو نتیجه بگیرم که زمانی گفت: خطرات بزرگ این زیبایی را دارند که برادری غریبه ها را روشن می کنند. این تهدید مشترک است که همه ما را گرد هم می آورد تا از بزرگترین نقاط قوت بشریت: همبستگی، شجاعت، خلاقیت و شفقت استفاده کند. ما هنوز نمی دانیم که چگونه اقتصاد و روش زندگی ما تغییر خواهد کرد اما می دانیم که در برابر این بحران مقاومت بیشتری خواهیم کرد.

منبع: جهانی اقتصاد